بخش معارف در هر کشوری از عوامل عمده در پیشرفت و ترقی آن کشور محسوب می‌شود و به هر اندازه که سیستم آموزشی یک کشور به ویژه در سطوح پایه از نظر کمی و کیفی از وضعیت مناسب تری برخوردار باشد به همان اندازه نیروی انسانی مسلکی تر و با تجربه‌تر برای تصدی پست‌های مختلف در بخش‌های گوناگون کشور تولید می‌شود.
معارف افغانستان اگرچه پس از سال ۲۰۰۱ میلادی و با روی کار آمدن نظام سیاسی جدید و سرازیر شدن کمک‌های مالی خارجی شاهد پیشرفت کمی و کیفی بوده اما هنوز با مشکلات عدیده‌ای دست و پنچه نرم می‌کند. به اذعان کارشناسان سیستم آموزشی افغانستان یک سیستم مکانیکی محور است که در آن تعدد موضوعات درسی و کار خانگی‌های بیش از حد به شاگردان اجازه بروز خلاقیت را نمی‌دهد.
مشکل دیگر حیف و میل کمک‌های سرشار خارجی در سکتور معارف کشور است: براساس گزارشات میلیون‌ها دالر طی سالهای گذشته به دلیل فساد موجود در وزارت معارف بدون نتیجه ملموسی گم شد.
اینک در آستانه آغاز سال تحصیلی جدید یک بار دیگر اما و اگرهای موجود پیرامون سکتور معارف در کشور مطرح و نگرانی‌ها تکرار می‌شود.
دکتر محمد سعید منصور، رئیس معارف شهر کابل، در مصاحبه با خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی پیام آفتاب در کابل در مورد مشکلات فراروی معارف پایتخت می‌گوید کمبود معلمین مسلکی و نبود تعمیر مناسب از مشکلات عمده معارف کابل می‌باشد.
وی می‌افزاید در ۱۶ حوزه مختلف معارف کابل به ۵۰۰۰ معلم نیاز است: برای جبران این کمبود و نیز رفع مشکل به صورت موقت مجبوریم معلمین را به صورت حق‌الزحمه و خلاف زمان درسی شان استخدام کنیم.
نبود تعمیر مناسب از دیگر مشکلاتی است که رئیس معارف کابل به آن اشاره می‌کند: در کابل ۱۴۰ باب تعمیر از سوی وزارت معارف به کرایه گرفته شده است. این ساختمانها اما فضای آموزشی ندارند و بیشتر برای اهداف رهایشی و تجاری ساخته شده‌اند.
دستاوردهای معارف کابل در سال ۱۳۹۵
دکتر محمد سعید منصور، رئیس معارف کابل، در ادامه و در بخش دستاوردهای این ریاست در سال ۱۳۹۵ هجری شمسی می‌گوید: «ایجاد یک مکانیزم خاص برای ارتقای کیفیت، بلند بردن و ایجاد ظرفیت، شفافیت در استخدام معلمین و ایجاد سهولت برای مراجعین از دستاوردهای مهم معارف کابل در سال ۹۵ می‌باشد.»
وی می‌افزاید در سال ۹۵ که روزهای پایانی آن را سپری می‌کنیم در حدود ۹ برنامه تهیه و اجرا شد: نمایشگاه‌های علمی، ستاره معارف، مسابقات علمی و هنری بین مکاتب، پروژه‌های علمی، نمایشگاه‌های فرهنگی مبتنی بر مضامین علوم اجتماعی و برگزاری نمایشگاه‌های صنایع دستی شاگردان، ستاره قرآن و ستاره سیرت در ماه مبارک رمضان، ستاره ریاضی و ستاره معارف و برگزاری مسابقات مقاله نویسی و فن سخنرانی بخشی از این برنامه‌ها به شمار می‌رود.
در سال ۹۵ در کنار برنامه‌های درسی روزانه، در هر ماه یک برنامه جدید با هدف تبدیل مکاتب به یک محیط سالم تعلیمی و در نهایت افزایش کیفیت برای شاگردان در نظر گرفته شده بود.
به گفته ریاست معارف کابل تمامی این برنامه‌ها با یک کیفیت و کمیت بهتر قرار است در سال ۹۶ نیز تطبیق شود.
دکتر محمد سعید منصور در ادامه تأکید می‌کند که برای استخدام معلمین نیز فیلترهای خاصی در سال ۹۵ در نظر گرفته شده بود تا افراد شایسته و لایق بتوانند فرصت خدمت به اولاد وطن را در چهارچوب معارف پیدا کنند. برای افزایش کیفیت در سال ۹۵ در حدود بیست مکتب را به صورت کامل به مکاتب نمونه مبدل ساختیم: مدارسی که از نظر کیفی بهترین شرایط را داشتند. در سال ۹۶ نیز قصد داریم بیست مکتب دیگر را به حد مکاتب برتر برسانیم. تجهیز این مکاتب و ارتقاء آنها به مکاتب نمونه از محل کمک‌های مردمی و بدون هزینه حتی یک افغانی از بودجه دولتی انجام شد.
اتصال ۱۶ مکتب به مکاتب جهان از دیگر دستاوردهای معارف است که داکتر منصور به آن اشاره می‌کند.
وی می‌گوید فعالیت‌های این مکاتب با شاگردان در کشورهایی مانند هند و سریلانکا و انگلستان که دارای معارف پیشرفته می‌باشند از طریق اینترنت شریک می‌شود و آنها نیز فعالیت‌های خود را با شاگردان افغانی در میان می‌گذارند. این اقدام سبب ایجاد یک محیط بین‌المللی برای کار کردن روی پروژه‌های مشترک برای رسیدن به دستاوردهای علمی، می‌شود.
در این میان چهار مکتب افغانی در سال گذشته موفق به کسب جایزه جهانی شدند: شاگردان این مکاتب روی پروژه‌هایی کار کرده بودند که در دیگر کشورها تازه به نظر می‌رسید.
رئیس معارف کابل تأکید می‌کند ساخت سایه بان و نصب چوکی برای مراجعین از دیگر اقدامات ریاست معارف در سال گذشته بود: اینک دیگر مراجعین در آب و هوای بارانی و نیز گرم مجبور نیستند رنج بکشند.
وی می‌افزاید در سال ۹۵ بیش از ۶۵۰۰ معلم خواهان تبدیل خود از ولایات به کابل شده‌اند، از این تعداد ۱۲۰۰ معلم در آزمون رقابتی شرکت و موفق شده‌اند.
در مجموع در حدود ۸۰۰۰ معلم متقاضی تبدیل و تعیین و تقرر در سال ۹۵ می‌باشند.
حفیظ الله رجبی، خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی پیام آفتاب در کابل
