به گزارش پیام آفتاب، توسعه پایدار شهری، به توسعه‌ای گفته می‌شود که تمام جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی انسان‌ها را در شهرها نه تنها برای نسل کنونی که برای نسل‌های آینده فراهم کند.
توسعه پایدار شهری به عنوان جزئی از توسعه پایدار بر پایه استفاده معقول از منابع طبیعی استوار شده است؛ در این نوع توسعه، ملاحظه‌های محیطی، اقتصادی و اجتماعی در کنار هم لحاظ می‌شوند؛ بنابراین شهر پایدار، برآمده از فرایند توسعه‌ای است که ذهنیت و امکان ارتقای همیشگی سلامت اجتماعی و اقتصادی بوم شناسانه شهر و منطقه را فراهم کرده و این ذهنیت و امکان را به عینیت و اقدام مبدل سازد.
توسعه پایدار شهری در کنار اینکه به نیازهای کنونی جامعه بشری پاسخگو است، توان نسل‌های آینده را برای برآوردن نیازها و خواسته‌هاشان به مخاطره نمی‌اندازد.
با در نظر داشت تعاریف علمی از توسعه پایدار شهری بسیاری از کارشناسان بر این باورند که افزایش ساخت وسازهای غیرقانونی، عدم اجرای ماسترپلان شهری، بلند منزل‌های غیرمسلکی و معیاری و برخی موارد دیگر، دستن یافتن به توسعه پایدار شهری در شهرهای افغانستان در کل و در کابل به طور خاص را با دشواری روبرو ساخته است.
این روزها به ویژه در شهر کابل سروصداهایی ایجاد شده که چگونه تراکم و ازدحام موترها کاهش داده شود، آلودگی‌های موجود در هوا یا زمین پاک‌سازی شود، مسوولان دسترسی به مسکن مناسب را برای همگان تأمین کنند، زیرساخت‌هایی فراهم کنند که به جای تخریب و زوال، سبب تقویت محیط‌های طبیعی شوند، مشاغل پایدار محلی را به وجود آورند و برابری و کیفیت زندگی را ارتقا دهند.
البته باید گفت که اقدامات مرتبط با موضوع توسعه شهری پایدار در کشورهای در حال توسعه به مراتب سخت‌تر است چراکه توسعه بدون توجه به فرهنگ، اقلیم و منافع درازمدت شهروندان می‌تواند آسیب‌های بسیار جدی به شهر و شهروندان وارد کند. در شهری مانند کابل توسعه پایدار بدون اینکه موجب تخریب محیط زیست و منابع زیست‌محیطی و طبیعی شود بدون شک کار آسانی نیست.
شهر کابل برای تأمین منابع و دفع ضایعاتش به شدت به محیط اطرافش وابسته است و این موضوع خود، ناپایداری را ترویج می‌کند.
دسته‌ای از کارشناسان حتی بر این باورند که تحقق توسعه پایدار شهری در افغانستان به ویژه در شهرهای بزرگی مثل کابل یک رؤیا بیش نیست و نمی‌توان حتی کلمه شهر را به کابل اطلاق کرد.
با این حال سخنان وزیر مسکن و شهر سازی در سومین کنفرانس سازمان ملل برای اسکان بشر و توسعه شهری پایدار دریچه‌هایی از امید را برای شهروندان افغانستان باز کرد؛ اینکه این برنامه تا چه زمانی و با صرف چه هزینه‌هایی محقق می‌شود، سؤال جداگانه‌ای است و دراین میان تعهد و آسیب‌شناسی دولتمردان و مسئولان کشور خود می‌تواند نشانه‌های نیکی برای امیدواری به آینده کشور باشد.
وزیر مسکن و شهرسازی در کنفرانس مسکن و توسعه شهری پایدار در کشور اکوادر گفت: «افغانستان در میان کشورهایی است که به سرعت در مسیر توسعه شهری روان است. جمعیت شهرنشین افغانستان چهار درصد در سال در حال افزایش است و این نشان می‌دهد که در سال ۲۰۳۰ جمعیت شهری ما دو برابر می‌شود.»
سید سعادت منصور نادری افزود توسعه شهری اگرچه فرصت‌های زیادی را ایجاد می‌کند اما مسئولیت‌های آماده‌سازی شهرها برای تحقق خواسته‌های شهروندان نیز کار ساده‌ای نیست.
وی تأکید کرد مسیر توسعه شهری در کشوری مانند افغانستان منحصر به فرد است: ما در راهی قدم گذاشته‌ایم که قرار است چهره کشوری که با سه دهه جنگ و محرومیت برای دنیا تعریف شده است را عوض کنیم.
وزیر مسکن و شهرسازی تأکید کرد تنها مشکل مهمی که در سراسر شهرها و کشور دیده می‌شود بحران مهاجرت است: تا پایان سال جاری پیش بینی می‌شود یک میلیون افغان راه مهاجرت را در پیش گیرند. تا ماه سپتامبر سال جاری ۳۵۰ هزار مهاجر افغانستانی و بی جاشدگان داخلی یا به کشور عودت کرده‌اند یا به دلیل جنگ و حوادث مانند آن مجبور شده‌اند خانه‌های خود را ترک کنند.
سید سعادت منصور نادری گفت: «به عنوان وزیر مسکن و شهرسازی شاهد پتانسیل ساحات شهری در جابه جایی‌های اجتماعی، تهیه فرصت‌های معیشتی و تأمین ثبات گروه‌های آسیب‌پذیر، مهاجرین و عودت کنندگان بوده‌ام.»
وی افزود برای رسیدن به مراکز شهری پویا، امن و فعال که مکانی برای رشد اقتصادی و زمینه‌ای برای دربرگیری‌های اجتماعی و فرهنگی در افغانستان باشد کارهای بزرگی باید صورت گیرد. هر سال با محدودیت‌های تازه‌ای روبرو می‌شویم.
بزرگترین پروژه ساخت مسکن در کشور در دست تطبیق است
وزیر مسکن و شهرسازی گفت: «بزرگترین طرح ساخت مسکن در تاریخ افغانستان اکنون در دست کار است. از ۱۶۵۰۰ پروژه توسعه ساخت مسکن یک سوم آن قبلاً تکمیل شده است.»
وی تأکید کرد در برنامه‌های توسعه‌ای خود به مسئله جندر توجه خاص داریم. در سال جاری پروژه خانه سازی افتتاح و اسناد سکونت در منازل بین زنان و مردان توزیع شده است.
وزیر مسکن و شهرسازی افزود ما ملت جوانی هستیم. نزدیک به ۸۰ درصد جمعیت ما زیر سن ۳۵ سال هستند. جمعیت جوان کشور به نوسانات شهرها اضافه می‌شود و جوی از امید و مثبت نگری را ایجاد می‌کند.
سید سعادت منصور نادری تأکید کرد این همچنین به این معناست که ما باید سالانه ۴۰۰ هزار فرصت شغلی جدید برای جوانانی که به بازار کار کشور اضافه می‌شوند ایجاد کنیم.
وی افزود مراکز شهری ما پذیرای مهاجرین و عودت کنندگان و بی جا شدگان داخلی است. ما باید برای حل مشکل سرپناه مناسب و فرصت‌های معیشتی عودت کنندگان و بی جا شدگان داخلی خود راه‌های بلند مدت و دوامدار پیدا کنیم.
به عنوان وزیر سعی کرده‌ام از میان بحران‌ها فرصت‌هایی پیدا کنم. تحت رهبری من سهم جوانان و حضور نیروی متخصص در بخش شهری افزایش یافته است. ما متعهد هستیم که مدیریت شهری و سازمانی را در عمل نشان دهیم.
سید سعادت منصور نادری گفت: «پالسی توسعه شهری و اولویت‌های برنامه‌ریزی در وزارت شهرسازی روی سه اصل استوار است: رشده همه‌جانبه، رویکرد مشارکتی و شفافیت و پاسخگویی.»
وی افزود تمرکز روی هماهنگی، پاسخگویی و نظارت تغییرات زیادی را در بخش شهرسازی ایجاد کرده و شورای ملی شهری به ریاست رئیس جمهور ایجاد شده است.
وزیر مسکن و شهرسازی تأکید کرد برای رسیدن به اهدافمان تلاش می‌کنیم و حکومتداری خوب را با انتخاب و تطبیق پروژه‌های زیربنایی و تأثیرگذار نشان می‌دهیم؛ برنامه «ملی اولویت شهری افغانستان» یک پالسی در سطح بالا با سه زیر شاخه می‌باشد؛ تقویت مدیریت شهری و سازمانها، سرپناه مناسب و خدمات اساسی برای همه و مهار اقتصاد و زیر ساخت‌های شهری.
وی گفت: «به عنوان بخشی از پروژه‌های با کیفیت در راستای برنامه ملی اولویت شهری، به دستور رئیس جمهور برنامه شهر برای همه تدوین شده است؛ در این برنامه قرار است در سه سال آینده برای بیش از یک میلیون خانواده سرپناه فراهم شود. این برنامه در نوع خود اولین برنامه‌ای است که توسط یک ملت در قرن بیست و یکم اجرا می‌شود.»
سید سعادت منصور نادری تأکید کرد ایجاد شغل کلیدی است و خلق محیط دوستانه سرمایه‌گذاری برای بخش خصوصی برای وارد شدن در پروژه‌های تولیدی می‌تواند این روند را تسهیل کند. قدم‌های عملی به شمول توسعه یک برنامه ملی برای مناطق خاص اقتصادی و آماده‌سازی مناطق در شهرها قبلاً برداشته شده و مکانیزم مشارکت بخش خصوصی در برنامه اسکان سازمان ملل تدوین کردیده است.
وی افزود همین‌طور برای توسعه ثبات، ایجاد صلح و ارائه خدمات بومی در نواحی پر چمعیت شهری، بخش ترانزیت و شهرهای مرزی برنامه «شغل برای صلح» را در دست انجام داریم؛ در شهرهای مرزی قرار است برای خانواده‌های آسیب‌پذیر شغل ایجاد شود.
وزیر مسکن و شهرسازی در سخنرانی خود در سومین کنفرانس سازمان ملل برای اسکان بشر و توسعه شهری پایدار گفت: «به نیابت از رئیس جمهور از کشورهای عضو، نمایندگان، سازمان‌های بین‌المللی و شرکای توسعه‌ای خود می‌خواهیم که نقش کلیدی توسعه شهری پایدار را در توسعه ملت‌ها در نظر بگیرند. از شما می‌خواهیم منابع لازم و متناسب با دامنه چالش‌ها و تعهد ما را در اختیار افغانستان قرار دهید.»
سید سعادت منصور نادری افزود از شرکای توسعه‌ای خود به شمول برنامه «اسکان بشر سازمان ملل» که در طی ۲۵ سال گذشته کمک‌های پایداری به افغانستان انجام داده است تشکر می‌کنم. در همکاری اساسی با دولت و جوامع افغانستان، برنامه اسکان بشر سازمان ملل، محیط و کیفیت زندگی بیش از ۱۳ میلیون زن و مرد و دختر و پسر افغان را بهبود بخشیده است.
وی تأکید کرد برای رسیدن به اهداف تعیین شده در برنامه ملی اولویت شهری و پروژه‌های زیربنایی به شمول «شهر برای همه»، «شغل برای صلح»، «شهرهای سبز و پاک» و «منشور شهروندان» متعهد به اتخاذ یک سیاست عمل محور و مستحکم هستیم.
وزیر مسکن و شهرسازی گفت: «مفتخرم که بگویم اجندای جدید توسعه شهری به همراه اصول اساسی نشان دهنده یک دیدگاه هماهنگ برای توسعه پایدار، رشد اقتصادی متعادل و فرصت‌های برابر می‌باشد.»
به هر حال با در نظرداشت تعریف رایج توسعه پایدار شهری و سخنان وزیر مسکن و شهرسازی که در سومین کنفرانس سازمان ملل برای اسکان بشر و توسعه شهری پایدار در کشور اکوادور ایراد شد این امیدواری به وجود می‌آید که در شهر پرجمعیتی مانند کابل نیازها متعادل شود، منابع و توزیع مناسب توسعه برای همگان صورت گیرد و عدالت اجتماعی به معنای واقعی اش تطبیق گردد.
برپایه آمار موجود کابل شهری است که برای جمعیت حداکثر چهار میلیونی ساخته شده و اینکه که مهاجرین از خارج و داخل به پایتخت هجوم آورده‌اند مشکلات زیادی برای ارائه خدمات و حتی کنترل جمعیت ایجاد شده است.
پایتخت کشور اینک به دو بخش کاملاً مجزا از بعد امکانات تقسیم شده است؛ در بخش‌های مرفه نشین سرک‌ها کلان و روشن است و ارائه خدمات به مراتب بهتر صورت می‌گیرد در حالیکه در نقاط پایین شهر حتی جمع‌آوری زباله با دشواری صورت می‌گیرد و عبور و مرود در ساعات شلوغ شهر به یک معضل بدل شده است.
-حفیظ الله رجبی، خبرنگار پایگاه اطلاع‌رسانی پیام آفتاب در کابل
