بانوی عفیفی که الگوی بشریت شد

یکی از مهمترین صفاتی که بشر برای رسیدن به قله‌های اخلاق و معرفت به آن نیاز دارد غلبه بر غرائز و شهوات است. سعادت انسان در دو دنیا در گرو آن است که بتواند زمام نفس خود را در دست گرفته و شهوتش را در مسیر صحیح و مشروع به اعتدال برساند. اگر او در این مسیر موفق شد می‌توان او را انسانی عفیف و پاکدامن دانست. اکنون به بررسی شاخه‌های اصلی عفاف پرداخته و نکات مختصری مربوط به اقسام آن ارائه می‌گردد.

اقسام چهارگانه عفاف را می‌توان به شرح زیر بیان کرد:

۱- عفت مالی: در این دنیای پر از فراز و نشیب هر انسانی به شیوه ای امتحان می‌شود. یکی با پول و ثروت و شخصی با نداری و فقر. کسی که بتواند در اوج مشکلات اقتصادی و نداری و هنگام دست و پا زدن در گرفتاری‌ها به دنبال حرام نرود و از آن دوری کند، عفیف نامیده می‌شود، عفتی که زیبا بخش و عاملی برای مدیریت فقر محسوب می‌شود کما اینکه مولای عفیفان امیرالمؤمنین (ع) فرمود: زیبایی و زینت فقر در داشتن عفت است. نمونه بارز این عفت و پاکدامنی در تنها فرزند اولین شخصیت این عالم به وضوح نمایان است. سلمان فارسی خدمت پیامبر خدا (ص) رسید و عرضه داشت یا رسول‌الله، دخترتان در فقر است و لباس و زندگی‌اش خیلی ساده می‌باشد. ایشان فرمودند: به راستی که خداوند قلب و اعضای فاطمه را از ایمان و یقین آکنده ساخته‌است. یکی از ویژگی‌هایی که حضرت زهرا (س) را تبدیل به برترین بانوی دو عالم کرد این بود که ایشان فکر و ذکرشان مسائل مادی نبود و ایمان و یقین را بر همهٔ دنیا ترجیح می‌داد.

۲- عفت جنسی: یکی از مهم‌ترین حربه‌های دشمن برای از بین بردن نیروی با ایمان و جوان یک جامعه، فراهم کردن زمینه‌های مختلف برای انحراف جنسی آنان است و چه زیبا و البته سخت است که انسان بتواند خودش را در این زمینه کنترل کند و عامل به این آیه قرآن باشد: و کسانی که امکانی برای ازدواج نمی‌یابند، باید پاکدامنی پیشه کنند.
افرادی که زمینه ازدواج برایشان فراهم نیست، بیشتر در معرض خطر و آسیب می‌باشند و راه دستیابی به عفت طبق توصیه اولیه اسلام، ازدواج است. اگر شهوت و غریزه انسان یله و رها شود، خطرها، جنایت‌ها و آسیب‌های فراوانی می‌آفریند لذا اسلام به عنوان کامل‌ترین دین با جامع‌ترین برنامه‌های زندگی، برای کنترل شهوت و حفظ عفاف، توصیه به جلوگیری از انواع محرک‌ها کرده‌است. در حرف زدن، راه رفتن، پوشش و… باید به گونه ای عمل کرد که زمام نفس از دستان ما و دیگران رها نشود.
اگر آرزوی ما رسیدن به جامعه و خانواده‌ای سالم است، باید زن ومرد به اخلاق الهی آراسته باشند و رسیدن به این هدف در گرو عمل به آیه۳۵سوره احزاب است. خداوند در این آیه ۱۰ صفت مهم و تأثیرگذار را بیان می‌کند که یکی از آن صفات همان عفت و پاکدامنی می‌باشد.
عفت در زندگی وجود نازنین حضرت زهرا (س) موج می‌زد. وقتی ایشان ازدواج کرد، پیامبر خدا (ص) فرمود: من کار داخل و بیرون خانه را برای شما تقسیم کردم. امیرالمؤمنین (ع) به کارهای بیرون از خانه بپردازد و زهرا (س) نیز کارهای درون خانه را انجام دهد. حضرت زهرا (س) از این سخن پدر به قدری خوشحال شد که فرمود: بعد از اسلام از هیچ خبری به اندازه این خبر خوشحال نشدم. این مسئله اوج عفاف و پاکدامنی حضرت (س) را نمایان می‌کند. نمونه‌ای دیگر، در روایات تاریخی ما آمده‌است که حضرت زهرا (س) خطبه را درحالی در مسجد خواند که به‌طور کامل خود را پوشانده و پشت پرده قرار گرفته بودند. این است نمونه کامل یک انسان عفیف و پاکدامن.

۳- عفت در گفتار: یکی از بزرگترین نیازهای انسان در زندگی اجتماعی، برقراری ارتباط با هم نوعان است. از میان طرق مختلفی که برای ارتباط بین انسان‌ها وجود دارد، بهترین راهی که رسیدن به هدف را کوتاه و آسان می‌کند، تکلم و گفتار است. از آن جایی که هدف اصلی از گفتار، تأثیرگذاری و القای کامل مفاهیم درونی و ذهنی است، باید به این نکته توجه داشت که استفاده از این نعمت الهی، راه و روش ویژه ای دارد که قرآن کریم نیز در موارد متعدد این معیارها را بیان کرده‌است. به عنوان نمونه خداوند در قرآن می‌فرمایند: محکم حرف بزنید. پاکیزه و زیبا بیان کنید و حساب شده سخن بگویید. انسانی که این معیارها و ویژگی‌ها را در کلامش رعایت کند، عفیف در گفتار است. حضرت زهرا (س) با دارا بودن تمام این معیارها به عنوان نمونه بارز یک انسان عفیف در گفتار شناخته می‌شوند. بیانات ایشان در خطبه فدکیه بهترین شاهد مثال برای این ادعا است. ایشان در این خطبه با تبیین علل احکام الهی، معرفی حضرت علی (ع) به عنوان استوارکننده دین و ذکر فضیلت ایشان، افشای سیاست جعل حدیث و مسئله ارث، هشدار به تشنگان قدرت و مطالب دیگر، عفت در گفتار را به اوج خود رسانده‌است.

۴- عفت در خوراک: کنترل ورودی‌های روح و نفس یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های یک انسان مؤمن و متقی است. کسی که هدفش خدایی شدن است، باید برای تمام ورودی‌های خود نگهبان استخدام کند. یکی از مجرب‌ترین نگهبانان نفس او باید نگهبان بطن و شکم او باشد که مبادا لقمه ای حرام وارد شود. امام حسین (ع) در خطبه روز عاشورا به مردمی که به جنگ او آمده بودند فرمود: شکم‌هایتان از حرام پر شده و بر دل‌هایتان مُهر غفلت خورده‌است. همین گناه باعث شد، دست به گناه عظیمی همچون کشتن امام بزنند، به همین جهت در تعالیم دینی برحلال خوری تأکید شده و مقدمه عمل صالح شمرده شده‌است.
امیدواریم روزی فرارسد که بتوانیم همانند بی بی دوعالم حضرت زهرا (س) که یار و یاور همیشگی امیرالمؤمنین (ع) بود و در نهایت نیز در همین راه به شهادت رسید، مولایمان را با این چهار مورد یاری کنیم. حضرت علی (ع) فرمود: مرا یاری کنید با تقوا پیشه‌گی، تلاش، عفت و خودکنترلی، محکم بودن. این سجایای اخلاقی نه تنها در بعد فردی می‌تواند موجب ساخته شدن یکایک افراد جامعه به عنوان سلول‌هایی از بدنه اجتماع شود بلکه تحقق حداکثری آن‌ها در ابعاد اجتماعی، سیاسی و… زمینه‌ساز ظهور دولت آرمانی مهدوی خواهد بود.

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل