به گزارش پایگاه خبری شبکه الجزیره، کشور جنگزده افغانستان با ۲۲ مورد تأیید شده آلودگی همچنان یکی از کشورهای با پایینترین نرخ آلودگی به ویروس کرونا است اما تهدید این بیماری در برهه ای حساس در افغانستان مطرح شدهاست.
افزایش اخیر موارد مثبت آلودگی به ویروس کرونا – شش مورد جدید در سه ولایت/استان افغانستان در مدت ۴۸ ساعت – موجب شده توجهات تا حدی از مسائل سیاسی و انتخاباتی با دو مراسم تحلیف در هفته گذشته به موضوعی جدید مرتبط با سلامتی معطوف شود.
هراس از کرونا همچنین در عناوین خبری روزنامه و رسانههای افغانستان تا حدی جای موضوع مذاکرات احتمالی بین گروه طالبان با سیاسیون متفرق افغانستان را گرفتهاست.
آمریکا ماه گذشته توافقنامه ای با گروه طالبان با هدف پایان دادن به جنگ ۱۸ ساله در افغانستان امضا کرد و مطابق این توافقنامه انتظار میرود که طالبان و دولت افغانستان مذاکراتی را آغاز کنند.
در چنین شرایطی و با جلب توجهات به موضوع صحی و پزشکی ویروس کرونا، پرسشهایی دربارهٔ توانایی دولت کابل برای اجرای مناسب تدابیر لازم برای کاهش خطر شیوع کرونا و همچنین ارائه خدمات درمانی لازم و تأمین کالاهای مورد نیاز در این کشور ۳۲ میلیون نفری ایجاد کردهاست.
** نگرانی از مشکلات صحی و کمبود اقلام و امکانات درمانی
در اقدامی برای افزایش آگاهی عمومی در این زمینه بتازگی تصویری از اشرف غنی رئیسجمهوری افغانستان در جلسه ای منتشر شد که همه افراد از جمله رئیسجمهوری دستکش و ماسک داشتند.
هفته گذشته گروهی از پزشکان خصوصی جلسه ای در کابل برای بررسی بهترین راه برخورد با ویروس کرونا در افغانستان تشکیل دادند اما گفتگوها به سرعت معطوف به کمبودها در نظام صحت و درمان افغانستان شد.
نجم السما شفاجو گفت: یک پزشک یا یک پرستار ممکن است بتواند دستکش و مواد ضدعفونی کننده برای خانه اش خریداری کند اما ما در کابل شفاخانههایی/بیمارستانهایی داریم که آب سالم برای شستن دستان پزشکان ندارند. وی گفت که اگر پزشکان نتوانند صحت خودشان را تضمین کنند در این صورت بیماران نیز غیرممکن است که به آنها اعتماد کنند.
اما مشکل تنها به آب سالم محدود نمیشود. نظام صحت و درمان افغانستان همچنین باید مسئله ازدحام بیماران در درمانگاهها نیز برخورد کند که پیش از این نیز برای درمان شمار فزاینده غیرنظامیان تأثیر گرفته از جنگ و خشونت در این کشور دچار مشکل بودند.
در حال حاضر تنها یک شفاخانه/بیمارستان در پایتخت افغانستان وجود دارد که میتواند به درستی ابتلای افراد به کرونا را تشخیص دهد. این شفاخانه/بیمارستان در غرب کابل تنها قادر به درمان ۱۵۰ بیمار در یک زمان واحد است.
هرات در غرب افغانستان که با کشور ایران مرز مشترک دارد، ۱۳ مورد مثبت ابتلا به کرونا را ثبت کرده که بیشترین آمار در این کشور است. بسیاری از این افراد آلوده به کرونا از ایران به افغانستان بازگشته اند و این درحالی است که ایران به شدت تحت تأثیر کرونا قرار گرفتهاست.
با انتشار گزارشهایی دربارهٔ جان باختن بیش از ۸۰۰ نفر بر اثر کرونا در ایران و ۱۸۴ مورد مثبت کرونا در پاکستان، مردم افغانستان بیم دارند که با تبادل روزانه کالا و افراد از مرز دیورند با پاکستان و همچنین مرز ایران، اکنون آنها در محاصره بیماری کرونا قرار گرفتهاند.
از زمان شیوع ویروس کرونا تا کنون چندین گزارش دربارهٔ فرار بیماران از مراکز قرنطینه در شفاخانهها/بیمارستانها در دستکم سه ولایت/استان مختلف افغانستان منتشر شدهاست. در تازهترین مورد اوایل هفته جاری ۳۸ بیمار از جمله افرادی که تست کرونای آنها مثبت شده بود از شفاخانهایی/بیمارستانی در شهر هرات فرار کردند. این چنین فرارهایی چالش دیگری در برابر توانایی دولت برای پرداختن مناسب به نگرانیها دربارهٔ این بیماری ایجاد میکند.
** بستن مرزها با ایران و پاکستان و گرانی کالاها
یک مقام گمرکی گفتهاست که دولت در هفته گذشته حمل و نقل کالا از طریق گذرگاه مرزی اسلام قلعه بین افغانستان و ایران را ممنوع کردهاست. گذرگاه مرزی تورخم بین افغانستان و پاکستان نیز در این هفته بسته و انتقال کالا متوقف شد. اکنون تنها امکان انتقال کالا از ازبکستان و ترکمنستان به افغانستان وجود دارد.
در روزهای اخیر با افزایش شمار موارد ابتلا به کرونا در افغانستان، قیمت کالاهای اساسی از جمله مواد صحی به شدت بالا رفتهاست. در داروخانههای شهر کابل اکنون قیمت ضدعفونی کنندههای دست بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ افغانی (۵٫۲۷ تا ۶٫۵۹ دلار) است در حالی قیمت این مواد پیش از بحران اخیر ۱۰۰ افغانی بود. این درحالی است که بسیاری از مردم عادی از جمله کارگران قادر به پرداخت چنین قیمتهایی برای خرید ضدعفونی کنندههای دست نیستند.
بستن مرزها با ایران و پاکستان نیز منجر به افزایش قیمت مواد غذایی شده بطوری که قیمت گندم و آرد تنها در یک روز حدود ۷۲ درصد بالا رفتهاست و وزارت کشور از پلیس خواسته که با افزایش قیمتها برخورد کند.
بر اساس آمار سازمان ملل متحد، تا کنون در سال ۲۰۲۰ دستکم ۶۴ هزار افغان از ایران اخراج شده یا داوطلبانه از این کشور بازگشته اند. وزیر صحت افغانستان در یک کنفرانس خبری گفت تمام موارد مثبت کرونا در افغانستان مربوط به افرادی است که از کشوری دیگر وارد افغانستان شدهاند.
** تلاشهای دولت و درخواست از مردم برای تلاش جمعی
دولت افغانستان شروع به اجرای تدابیری برای محدود کردن امکان شیوع کرونا در این کشور کردهاست. دولت دستور تعطیلی تمام مدارس دولتی و خصوصی را برای مدت دستکم یک ماه صادر کردهاست. تمام رویدادهای بزرگ ورزشی لغو شده و مراسمهای عروسی که میتوانند تا یک هزار نفر را در یک جا جمع کنند نیز ممنوع شدهاست. مهمتر از همه اینکه مراسم سالانه جشن نوروز که هر سال موجب جذب هزاران نفر به شهر مزار شریف در شمال افغانستان میشود نیز لغو شدهاست.
این اقدامات در پی چند روز ابزار نگرانی مردم افغانستان در فضای مجازی انجام شدهاست. مردم احساس میکردند که دولت برای هشدار به مردم دربارهٔ جدی بودن این بیماری اقدام کافی انجام ندادهاست.
در این حال صفی شهروند مشاور دفتر ریاست جمهوری افغانستان گفت هرچند دولت اقداماتی برای پرداختن به این مسئله انجام میدهد اما هرگونه اقدامی نیازمند تلاش جمعی است.
وی گفت: این مسئله تنها مربوط به دولت نیست بلکه خود مردم و شرکتهای خصوصی و رسانهها همگی باید نقش خود را ایفا کنند. در همین حال مقامات صحی از مردم افغانستان میخواهند که احساس مسئولیت کنند و مسائل صحی را رعایت کنند.
** هشدار طالبان به دولت کابل دربارهٔ شیوع کرونا در زندانها
در همین حال به نوشته روزنامه نشنال امارات، گروه طالبان نیز دربارهٔ خطر شیوع کرونا در زندانهای دولتی هشدار داده و در مناطق تحت کنترل خود در حال سازماندهی مراکزی برای نظارت و افزایش آگاهی دربارهٔ این بیماری است.
ذبیحالله مجاهد سخنگوی طالبان روز یکشنبه گفت: در حدود ۴۰ هزار نفر در زندانهای تحت اداره دولت کابل به سر میبرند که هیچ امکانات درمانی وجود ندارد و این یک تهدید جدی است. وی افزود: این ویروس میتواند به سرعت شیوع پیدا کند و اگر مسئله ای پیش بیاید مسئولیت آن با دولت کابل است.
سخنگوی طالبان از سازمانهای بینالمللی خواست که به جلوگیری از شیوع کرونا در زندانهای افغانستان کمک کنند. این در حالی است که گروه طالبان که حدود نیمی از افغانستان را تحت کنترل خود دارد، ماه آوریل گذشته فعالیت سازمان صحت جهانی را به علت «اقدامات مشکوک» ممنوع کرده بود.