فرصتطلبی ترامپ برای صلح با طالبان
ادعای ترامپ در خصوص آتشبس را باید تبلیغاتی و توجیهی برای احیای مذاکرات دانست که میخواهد با این توجیه به نحوی از پرسشها در مورد مرگ مذاکرات و احیای سریع آن فرار کرده باشد.
تاریخ انتشار : شنبه ۹ قوس ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۱۷
رئیسجمهور آمریکا دونالد ترامپ ۹ سپتامبر پایان یافتن مذاکرات آمریکا با طالبان را اعلام کرد و در محوطه کاخ سفید به خبرنگاران دربارهٔ این موضوع گفت: «تا جایی که به من مربوط است، مردهاست، مردهاست.» او یک روز قبل از آن هم با انتشار یک پیام توئیتری لغو مذاکرات با طالبان را اعلام کرده بود که ظاهراً دلیلش یک بمبگذاری در کابل بود که منجر به کشته شدن یک سرباز آمریکایی شد، اما بعداً معلوم شد که اختلاف نظرهای عمیق در کاخ سفید به خصوص بین ترامپ و جان بولتون، مشاور امنیت ملی پیشین آمریکا، یکی از عوامل توقف مذاکرات بودهاست. به این ترتیب، ترامپ قاطعانه از مرگ مذاکرات با طالبان گفت، اما حالا معلوم شد که این حرف او جدی نبوده بلکه به دنبال احیای مذاکرت و صلح با طالبان است و این چیزی است که او آن را در سفر اعلام نشدهاش به افغانستان تأیید کردهاست.
ترامپ روز پنج شنبه برای شرکت در مراسم روز شکرگزاری در بین سربازان آمریکایی به پایگاه بگرام در شمال کابل رفته بود که مدعی شد نیروهای طالبان در افغانستان مایل به کسب توافق با آمریکا هستند و نسبت به دستیابی به توافقی با آنها اظهار خوشبینی کرد. علاوه بر این، او مدعی شده که طالبان خواستار آتشبس است که البته معلوم نیست این ادعا تا چه حد درست باشد. در واقع، آتشبس همواره پیششرط اصلی آمریکا برای رسیدن به توافق با طالبان بود و خود ترامپ یک هفته قبل هم این پیششرط را مطرح کرده بود، اما موضع همیشگی طالبان این بوده که تا خروج آخرین سرباز خارجی به نبرد خود ادامه داده و حاضر به آتشبس نخواهد شد. طالبان در دو ماه قبل و بعد از قطع مذاکرات از سوی آمریکا بیانیهای صادر و در آن اعلام کرد: «طالبان در ۱۸ سال گذشته ثابت کردند که به کمتر از خروج کامل نیروهای خارجی از افغانستان راضی نمیشوند و برای رسیدن به این هدف، به نبردشان ادامه خواهند داد.» بنابراین، ادعای ترامپ در خصوص آتشبس را باید تبلیغاتی و توجیهی برای احیای مذاکرات دانست که میخواهد با این توجیه به نحوی از پرسشها در مورد مرگ مذاکرات و احیای سریع آن فرار کرده باشد.
ترامپ هفته قبل شرط دیگری را هم مطرح کرد و آن دخالت کامل دولت افغانستان در مذاکرات آینده بود. این شرط مطالبه اساسی دولت افغانستان است چرا که در ۹ دور مذاکره قبلی آمریکا و طالبان بهطور کلی کنار گذاشته شده بود و این امر باعث شده بود احساس کند که زد و بندی بین آمریکا و طالبان در جریان است و آمریکا قصد صلح تحمیلی با طالبان را دارد. هرچند که به نظر میرسد ترامپ خواسته بود با این پیششرط به نحوی نظر موافق ریاست جمهوری افغانستان را برای احیای مذاکرات به دست بیاورد، اما باید گفت که نه در شرایط فعلی نیاز به چنین چیزی دارد و نه اینکه طالبان حاضر به قبول آن شدهاست.
وضعیت سیاسی افغانستان به دلیل مشاجرات در مورد انتخابات اخیر ریاست جمهوری آن قدر بالا گرفته که اعلام نتیجه آن تاکنون دو بار به تعویق افتاده و هواداران دکتر عبدالله عبدالله روز جمعه علیه کمیسیون مستقل انتخابات تظاهرات کردند. ترامپ با فرصتطلبی از این وضعیت بحرانی است که احیای مذاکرات با طالبان را کلید زده تا بدون دغدغهای از سوی دولت افغانستان به توافقی با طالبان برسد. در واقع، ترامپ همچنان که در جمع سربازان آمریکایی گفته، قصد دارد تا از حدود ۱۳ هزار سرباز فعلی آمریکا در افغانستان دست کم ۸ هزار و ۶۰۰ نفر از آنها را به آمریکا برگرداند. شکی نیست که ترامپ قصد دارد از این کار در داخل آمریکا بهرهبرداری تبلیغاتی کند. به خصوص اینکه پرونده استیضاح او در جریان است و از طرفی دیگر، نیاز دارد برای تبلیغات انتخاباتی برگ قابل توجهی در دست داشته باشد.
بازگشت سربازان به خانه مهمترین برگ ترامپ است که با دستیابی به توافق با طالبان ممکن است. باید گفت که ترامپ هر کاری از جمله دادن امتیازهای قابلتوجه به طالبان میکند تا این برگ را به دست بیاورد و تا موقعی که بحران انتخابات ریاست جمهوری بر کابل سایه انداخته باشد، به نظر نمیرسد که از سوی دولت افغانستان مخالفت جدی با او بشود. به این ترتیب، ترامپ با فرصتطلبی تمام به دنبال صلح با طالبان است و همچنان که طالبان در بیانیه خود گفته؛ او باید کار مذاکرات را از همان جایی شروع کند که در دو ماه قبل متوقف کرده بود.
سید نعمتالله عبدالرحیمزاده / روزنامه جوان