زلمی خلیلزاد، نمانیده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، در ششمین دور از سفرهای زنجیرهای خود برای پیشبرد پروسه صلح افغانستان هفته گذشته وارد کابل شد و با رهبران حکومت و دیگر شخصیتهای کلان سیاسی افغانستان دیدار و گفتوگو کرد.
خلیلزاد در این دیدارها تأکید نمود رسیدن به صلح فراگیر در افغانستان مستلزم برگزاری یک گفتوگوی بینالافغان میباشد.
این درحالیست که دور تازهای از مذاکره مستقیم امریکا با نمایندگان طالبان قرار است در اواخر ماه جاری میلادی در دوحه قطر برگزار شود.
زلمی خلیلزاد در مورد سفرش به کابل و گفتوگو با سران حکومت و شخصیتهای برجسته سیاسی افغان نوشت: «در مورد چگونگی حمایت مناسب جامعه جهانی از دولت افغانستان در پروسه صلح به مالکیت و رهبری افغانها صحبت نمودیم.»
خلیلزاد، در ادامه سفرش به پاکستان رفت و با مقامات نظامی و ملکی اسلامآباد دیدار نمود. خلیلزاد در این سفر دو پیام روشن برای پاکستانیها داشت: در پیام اول، وی از تلاشهای این کشور برای موفقیت پروسه صلح افغانستان قدردانی نمود و در پیام اخطارگونه دوم از اسلامآباد خواست در صورتیکه به دنبال ترمیم روابط خود با واشنگتن میباشد، باید سیاست خود در قبال افغانستان را تغییر دهد.
زلمی خلیلزاد، عمران خان و عباس استانکزی، رئیس دفتر سیاسی طالبان در دوحه قطر
به گزارش پیام آفتاب، وبسایت خبریِ «دیدیپلمات» در مطلبی پیرامون پروسه صلح افغانستان مینویسد اینکه امریکا درست در زمانیکه مذاکره با طالبان به مرحلهی حساس خود رسیده، موضوع پاکستان و مذاکرات بینالافغانی را مطرح میکند، سه دلیل عمده دارد؛
اولین دلیل، فشار مضاعف حکومت افغانستان بر امریکا برای محدود ساختن نقش پاکستان حین تلاش برای موفقیت پروسه صلح افغانستان میباشد؛ افغانستان و شاید امریکا از پاکستان انتظار دارند تنها به یک شکل در پروسه صلح افغانستان همکاری کند و آن فشار بر طالبان یا در صورت نیاز تنبیه این گروه برای تن دادن به خواستههای واشنگتن و کابل میباشد. براساس شواهد موجود اگرچه پاکستان در طی سالهای اخیر در زمینه مبارزه با تروریزم و طالبان به گونه مبهم و دوپهلو با امریکا همکاری کرده، اما هیچگاه نخواسته با اعمال فشار بر طالبان رابطهی خود با این گروه را خراب کند. پاکستان دلیلی برای اعمال فشار بر طالبان نمیبیند چراکه اسلامآباد در نگاهی ابزاری به طالبان به دنبال عمق استراتژیک خود در افغانستان است و فشار بر طالبان میتواند برای این کشور پیامدهای منفی استراتژیک داشته باشد. طالبان نیروی روی نیمکت پاکستان برای مقابله با دیگر گروههای تروریستی که ممکن است این کشور را تهدید کنند و نیز بازیگران سیاسی ضد پاکستانی میباشد.
دلیل دوم، آماده شدن ایالات متحده امریکا برای خروج آبرومندانه از افغانستان میباشد: واشنگتن از طالبان انتظار دارد روی برخی از خواستههای کلیدی موافقت کنند. به همین روش، حکومت افغانستان نیز از طالبان میخواهد نظام سیاسی کنونی را به رسمیت بشناسد و با پذیرش صلاحیت مشروع حکومت افغانستان به مذاکره مستقیم با دولت افغانستان روی آورند.
طالبان اما در یک بیاعتنایی محض نه به درخواست امریکا پاسخ مثبت دادهاند و نه خواسته دولت افغانستان را اجابت کردهاند و در چنین فضایی امریکا و افغانستان با تلاشهای سردرگم خود تنها مسأله را پیچیدهتر ساختهاند.
به نوشتهی «دیدیپلمات»
سومین دلیلی که امریکا در مقطع حساس مذاکرات مستقیم با طالبان، گفتوگوی بینالافغانی و فشار بر پاکستان را مطرح میکند، منافع شخصی امریکا و حکومت افغانستان در پروسه صلح میباشد؛ دکتر محبالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان، دو هفته پیش، زلمی خلیلزاد، نماینده ویژه امریکا در امور صلح افغانستان، را به مشروعیت زدایی از حکومت وحدت ملی از طریق به حاشیه راندن دولت کابل در مذاکرات صلح با طالبان متهم کرد. مشاور امنیت ملی افغانستان تأکید کرد زلمی خلیلزاد سعی دارد با حمایت از تشکیل حکومت موقت به بهانه شریک ساختن طالبان در قدرت، خود ریاست دولت موقت را برعهده بگیرد.
این اظهارات مشاور امنیت ملی افغانستان، با واکنش تند وزارت امور خارجه امریکا مواجه شد و ایالات متحده هرگونه مراوده با داکتر محب را به حالت تعلیق درآورد.
حمدالله محب، مشاور امنیت ملی افغانستان و زلمی خلیلزاد
در بخش دیگری از مطلب منتشر شده در «دیدیپلمات» آمدهاست حکومت افغانستان معتقد است امریکا به جای اینکه به فکر آینده سیاسی دولت کنونی باشد به ایجاد اجماع روی موضوعات که خروج نیروهایش از افغانستان را تسهیل میکند، تمرکز کردهاست. به باور دولت افغانستان، تمرکز امریکا روی یافتن راهی برای خروج از افغانستان، تماس با بزرگان قبایل و سیاسیون خارج از قدرت در افغانستان به مشروعیت سیاسی و قانونی حکومت وحدت ملی ضربه زدهاست. حکومت کنونی افغانستان نه تنها دیدگاه کنونی امریکا را دوست ندارد، از قدرت سیاسی لازم برای فشار بر امریکا نیز برخوردار نیست، قدرتی که اگر وجود داشت میتوانست امریکا را مجاب کند برای دولت افغانستان نقشی اساسی در مذاکره با طالبان در نظر بگیرد.
مطلب در بخش پایانی خود تأکید میکند دور بعدی مذاکرات صلح امریکا با طالبان در حالی قرار است اواخر ماه جاری میلادی در دوحه پایتخت قطر برگزار شود که امید زیادی به تغییر موضع طالبان وجود ندارد و به نظر میرسد اختلافات عمده، اتهامات مشترک و تفاوت دیدگاهها میان سهامداران جنگ در افغانستان همچنان حل نشده باقی بمانند.
با این وصف، اگرچه شروع و تداوم مذاکرات صلح برای ماهها خود یک گام روبه جلو میباشد اما برای رسیدن به صلح سراسری در افغانستان در آیندهای نزدیک امیدی وجود ندارد و اگرهم وجود داشته باشد بسار ناچیز است.
https://thediplomat.com/2019/04/why-the-taliban-are-in-control-of-the-afghan-peace-process/