رایدهندگان در گذشته از کارتهای انتخاباتی استفاده میکردند اما برای جلوگیری از تقلب، دولت تصمیم گرفت در انتخابات پیشرو از تذکرههای شهروندان برای ثبت نام استفاده شود. هر رایدهنده به یک محل ثبت نام رفته و برچسبی به تذکره او زده میشود که با استفاده آن در روز انتخابات میتواند در همان محل رای دهد.
به گزارش پیام آفتاب و به نقل از بیبیسی، نعیم ایوب زاده، رئیس بنیاد انتخابات شفاف افغانستان دیروز یکشنبه ۲۳ ثور در یک نشست خبری گفت استفاده از کپی تذکره هیچ کمکی به اشتراک بیشتر مردم نخواهد کرد و زمینه تقلب هم برای نامزدان انتخابات و هم برای رایدهندگان انتخابات را فراهم میسازد.
کمیسیون مستقل انتخابات سه روز پیش اعلام کرد که رایدهندگان میتوانند با استفاده از کپی تذکره نیز ثبت نام کنند. این نهاد نگرانی شماری از شهروندان کشور از تهدیدات امنیتی از سوی مخالفین مسلح را دلیل این تصمیم خواند. این شهروندان نگران بودند که گروههای مخالف دولت با دیدن برچسب ثبت نام انتخابات بر اصل تذکرههای آنان، خطراتی را برایشان فراهم سازند.
مخالفین مسلح، مخالف انتخابات در افغانستان هستند و در دورههای قبلی انتخابات حتی انگشت شماری از رایدهندگان را بریده بودند. مراکز ثبت نام رایدهندگان انتخابات نیز از شروع این روند تاکنون چند بار مورد حمله قرار گرفتهاست.
اما تیفا میگوید این نگرانی درحدی نبوده که مانع اشتراک مردم در انتخابات شود و نباید تصمیم استفاده از کپی تذکرهها گرفته میشد. آقای ایوب زاده میگوید: «مردم معمولا تذکره را در سفرها با خود نمیبرند. اگر واقعا این مشکل است در روز انتخابات چه خواهند کرد؟ … اگر وضعیت در این حد خراب است چرا به طرف انتخابات میرویم؟»
کمیسیون مستقل انتخابات اعلام کرده که تدابیری را برای جلوگیری از سوء استفاده از طرح کپی تذکرهها روی دست خواهد گرفت و افرادی که بیشتر از یک بار ثبت نام کرده باشند، در روز انتخابات از حق رایدهی محروم گردیده و به ارگانهای عدلی و قضایی معرفی میشوند. اما تیفا میگوید جلوگیری از تقلب با این شرایط امکان ندارد.
رئیس تیفا میگوید با اطلاعات و نظارتی که آنها از بخش تکنیکی کمیسیون دارند، امکانات و سیستمی برای جلوگیری از تقلب با استفاده از کپی تذکره وجود ندارد.
آقای ایوب زاده میگوید اکنون کارمندان کمیسیون فهرست ثبت نام رایدهندگان را از طریق تلفن و ایمیل به مرکز میفرستند و سیستم کمپیوتری وجود ندارد.
تیفا همچنین میگوید این تصمیم کمیسیون انتخابات، غیرقانونی است زیرا به اساس قانون انتخابات، کمیسیون نمیتواند در جریان روندهای انتخاباتی، طرزالعملهای این روند را تغییر دهد.
کمیسیون انتخابات میگوید تصمیم استفاده از کپی تذکره را برای مصونیت مردم و با مشوره احزاب سیاسی، بزرگان اقوام و جامعه مدنی گرفتهاست. اما پس از نشر این خبر انتقادهای زیادی از حکومت آغاز شد که گویا این تصمیم به خواست رئیسجمهور و برای زمینهسازی تقلب گرفته شدهاست.
تیفا نیز اخذ این تصمیم را امر تحمیلی از سوی حکومت و برخلاف میل اکثریت اعضای کمیسیون خواندهاست.
اما دواخان مینه پال، یکی از سخنگویان ارگ ریاست جمهور میگوید که حکومت و شخص رئیسجمهور در روند انتخابات هیچ مداخلهای ندارند و رئیسجمهور فرمان داده که هیچکسی در این روند مداخله نکند.
به گفته او، در جلساتی که روی موضوعات انتخابات برگزار میشود افزون بر رهبری حکومت و اعضای کمیسیون، سفرای کشورهای تمویل کننده انتخابات و مسئولین امنیتی نیز اشتراک دارند. قرار بود پروسه ثبت نام رایدهندگان که در ۲۵ ماه حمل آغاز شده بود در مراکز ولایات به تاریخ ۲۳ ثور به پایان برسد؛ اما این روند برای یک ماه دیگر تمدید شد. بر اساس آخرین آمار کمیسیون تاکنون بیش از یک و نیم میلیون نفر برای رای دادن ثبت نام کردهاند. انتخابات پارلمانی و شوراهای ولسوالی قرار است به تاریخ ۲۸ میزان برگزار شود.