گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
گزیده ای از اخبار
افغانستان نگران از شکستن دریاچه طبیعی سریز در تاجیکستان
حکومت افغانستان می‌گوید برای پیشگیری از خطرات شکست احتمالی دریاچه سریز تاجیکستان، در حال نهایی سازی یک تفاهمنامه همکاری با تاجیکستان است.
تاریخ انتشار : سه شنبه ۲۸ حمل ۱۳۹۷ ساعت ۱۳:۲۲
دریاچه سرریز که به اژده‌های خفته شهرت یافته در همسایگی افغانستان در کشور تاجیکستان، در اثر زمین لرزه‌ای مخرب و سرازیر شدن آب کوه پاره‌ها بوجود آمد. حالا این نگرانی وجود دارد که در صورت شکست آن بخش‌هایی از ولایات قندوز، تخار و بدخشان در شمال شرق افغانستان زیر آب شوند.
حدود دوماه پیش در جلسه شورای وزیران افغانستان بار دیگر موضوع احتمال شکست شدن «جهیل سریز» تاجیکستان مطرح شد. زنگ خطری که دولت افغانستان را واداشت تا برای گرفتن تدابیر پیشگیرانه از خطرات آن از تجارب تاجیکستان استفاده کند.
کمیته امور اضطرار تاجیکستان به بی‌بی‌سی گفت که بررسی‌های اخیر نشان می‌دهد که احتمال شکست این دریاچه وجود ندارد.
این دریاچه طبیعی در منطقه‌ای ونج در بدخشانِ تاجیکستان به دلیل وقوع زمین لرزه‌ای هفت ریشتر در سال ۱۹۱۱ ایجاد شد.
زمین لرزه‌ای که سه روستا را زیر خاک و آب مدفون کرد. حالا این دریاچه طبعی مانع خارج شدن مقدار زیاد آب از این جهیل شده‌است.
سالهاست که خانواده‌های ساحل نشین در شمال شرق افغانستان در کنار روخانه آمو با تشویش و نگرانی زندگی می‌کنند. نگرانی از خطر شکسته شدن دیوار دریاچه سریز. اگر این کار بوقوع بپیوندد می‌تواند ده‌ها روستا را در افغانستان زیر آب کند.
پر شدن این دریاچه، نگرانی را در میان مقام‌های افغان نیز ایجاد کرده‌است.
سید عبدالله همایون دهقان، رئیس مبارزه با حوادث طبیعی ولایت بدخشان می‌گوید که بررسی این نهاد نشان می‌دهد که در صورت شکسته شدن دریاچه سریز تاجیکستان، بخش‌هایی از ولایت‌های شمال شرق افغانستان در معرض خطر قرار می‌گیرند.
او می‌گوید که خطر شکسته شدن این دریاچه را مقام‌های تاجیکستان با دولت افغانستان شریک ساخته‌است. سطح نگرانی‌های آنها افزایش یافته و این دریاچه در آستانه شکسته شدن قرار گرفته‌است.
به گفته او اگر این دریاچه بشکند، ۶۴ روستا در ولایت بدخشان افغانستان آسیب می‌بیند. همچنان روستاها در ولایات همجوار تخار و قندوز نیز زیر آب خواهد شد.
مقام‌های محلی در ولایت بدخشان در شمال شرق افغانستان نگرانی دارند که وقوع زمین‌لرزه شدید ماه دسامبر سال ۲۰۱۵ به استحکام و موانع طبیعی اطراف، دریاچه سریز آسیب وارد کرده باشد.
مقام‌های تاجیکستان می‌گویند که در سال ۲۰۱۴ میلادی سه نوع سیستم آگاهی دهی از خطر در دریاچه سرریز فعال شده‌است و با همکاری نهادی بین‌المللی از این دریاچه نظارت جدی صورت می‌گیرد.
امیده یوسفوا، سخنگوی کمیته امور اضطرار تاجیکستان به بی‌بی‌سی گفت که به تازگی مقام‌های افغان برای بررسی وضعیت جهیل سریز به دوشنبه آمده بودند و نتایج آخرین یافته‌های از وضعیت این دریاچه در اختیار دولت افغانستان قرار داده می‌شود.
می‌گوید که تاجیکستان خطر احتمالی جهیل سریز را تحت نظارت جدی دارد. سیستم نظارتی دریاچه در سال ۲۰۱۴ نوسازی شده‌است.
خانم یوسفوا گفت: این سیستم به ما این فرصت را می‌دهد که در صورت شکسته شدن این به مردم از قبل اطلاع داده شود.
او گفت که زلزله اخیر بار دیگر نشان داد که این دریاچه بسیار مستحکم است و شکست آن غیرممکن است. برخی نگرانی‌ها که از جانب افغانستان دربارهٔ شکست این دریاچه وجود دارد، واقعیت ندارد.
رئیس مبارزه با حوادث طبیعی بدخشان که در نشست تاجیکستان حضور داشته می‌گوید که مقام‌های تاجیکستانی به هیئت افغانی از استحکام موانع طبیعی چهار اطراف دریاچه سریز اطمینان داده و گفته‌اند که تاجیکستان در نظر دارد با ایجاد یک مجرای تازه برای تخیله‌ای آب این بند، از بروز تهدیدهای احتمالی پیشگیری کنند.
در همین حال، آصف غفوری، رئیس دفتر وزیر انرژی و آب افغانستان می‌گوید که پس از بررسی این موضوع در جلسه شورای وزرا، برای پیشگیری از خطرهای احتمالی دریاچه سریز در حال نهایی سازی یک تفاهمنامه همکاری با تاجیکستان هستند.
او گفت که در مصوبه شورای وزیران افغانستان ذکر شده که وزارت‌های ذیربط در این مورد بتوانند یک تفاهمنامه را با کشور تاجیکستان به امضا برسانند. برای پیشگیری تهدیدها نیاز به زمان و کارهای مشترک بین اداره‌های مختلف است.
به گفته آقای غفوری آنچه که در مورد هشدارها و دریاچه‌های کشورهای همسایه است، این مسایل از مجراهای دیپلوماتیک طی مراحل می‌شود. اما در حال حاضر دو تیم کاری از ریاست عمومی تنظیم امور آب و ریاست برنامه‌های آب بخاطر امضای تفاهمنامه با تاجیکستان کار می‌کند.
براساس بررسی‌های انجام شده در این جهیل به صورت تخمینی ۱۶ میلیارد متر مکعب آب ذخیره شده‌است. به دلیل وسعت و عمق کاسه‌ای جهیل مقدار زیادی آب در آن ذخیره شده‌است.
رئیس مبارزه با حوادث طبیعی ولایت بدخشان افغانستان می‌گوید که این دریاچه با داشتن یک مجرای بزرگ در هر ثانیه پنجصد متر مکعب آب را از دهانه‌ای این جهیل بیرون می‌دهد و آبی که ازین بند خارج می‌شود متناسب به مقدار آبی است که وارد کاسه این بند می‌شود.
به گفته او در صورتیکه مجرای تازه برای خارج شدن آب اضافی این دریاچه در نظر گرفته شود خطر شکسته شدن دریاچه سریز کاملاً از بین می‌رود.
- سید انور / بی‌بی‌سی
