بندر چابهار: دروازه ای برای هند به سوی ایران و افغانستان

دهلی نو و کابل اوایل هفته گذشته ابتکار عملی در ارسال محموله گندم هند به افعانستان از طریق بندر چابهار ایران به خرج دادند که علاوه بر مناسبات اقتصادی دو کشور، چهره تجارت منطقه را نیز تغییر داد.
نقطه برجسته این ابتکار عمل آن بود که هند رقیب قدیمی خود که همسایه ایران و افغانستان نیز هست را دور زد تا به مقصد برسد.
اگر تجارت جهانی یک بازی کریکت در نظر گرفته شود، اکنون هند و افغانستان پیروز این بازی هستند چرا که توانسته‌اند در مقابل رقیب پیروز شوند. اکنون آنها پاکستان را از صحنه تجارت با همسایگان خود حذف کرده و توانسته‌اند از طریق بندر چابهار ایران، یک مسیر جدید تجاری برای خود ایجاد کنند. این مسیر ممکن است دورتر باشد اما روابط کشورها را بسیار نزدیک تر می‌کند.
از بسیاری جهات ایجاد یک مسیر تجاری از پاکستان به افغانستان منطقی تر است. فاصله زمینی کابل تا دهلی نو از مسیر پاکستان تنها ۹۹۰ کیلومتر است که این امر زمان ارسال ۱٫۱ میلیون تن گندم در ۳۵ هزار کانتینر به افغانستان را بسیار کاهش می‌دهد.
اما اولین محموله تجاری هند به افغانستان در یک مسیر دریایی-زمینی به فاصله ۳۹۰۰ کیلومتر از طریق بندر چابهار ایران فرستاده شد.
پاکستان که دارای مرز مشترک با افغانستان در جنوب و شرق این کشور است، از موقعیت جغرافیایی راهبردی خود برای کنترل تجارت افغانستان استفاده کرده‌است. پیش از این پاکستان بزرگ‌ترین صادر کننده گندم به افغانستان محسوب می‌شد و تعیین‌کننده قیمت این محصول در افغانستان بود.
به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۴، گندم پاکستانی در افغانستان ۵۰۰ روپیه (۷٫۸۱ دالر) گران‌تر از گندم وارد شده از هند بود. هند و افغانستان پیش از این نیز علاقه‌مند به تجارت گندم بودند اما به دلیل مخالفت پاکستان این امر محقق نشده بود.
در حقیقت در طول ۱۷ سال گذشته پاکستان با درخواست‌های هند مبنی بر استفاده از خاک این کشور جهت ارسال محموله‌های گندم به افغانستان مخالفت کرده‌است.
در سال ۲۰۰۳ هند تحقیقات خود را برای یافتن گزینه‌های دیگر جهت ادامه تجارت خود با افغانستان آغاز کرد. یکی از گزینه‌های بسیار خوب برای هند بندر چابهار در جنوب ایران بود.
سه کشور هند، ایران و افغاستان در ماه مه سال ۲۰۱۶ توافق سه جانبه توسعه و استفاده از بندر چابهار برای گسترش تجارت با آسیای مرکزی و اروپا به توافق رسیدند.
درحالی که بسیاری از کارشناسان بر این عقیده هستند که این توافق یکی از پایه‌های تجارت جهانی محسوب می‌شود بسیاری دیگر اعلام کرده‌اند که توافق چابهار یک پیروزی دیپلماتیک برای هند در مقابل پاکستان هم است.
از زمان پایان جنگ ایران و عراق در سال ۱۹۸۸، تهران سعی کرده‌است که بهره‌برداری استراتژیک از به بنادر موجود در خلیج فارس را افزایش دهد. گرایش به شرق برای ایران یک اقدام منطقی جهت تأمین منافع تجاری خود محسوب می‌شود؛ بنابراین استفاده از بندر چابهار برای ایران بسیار ضروری است.
همکاری با هند به عنوان یکی از بزرگ‌ترین اقتصادهای آسیا نیز در راستای منافع ایران است. بندر چابهار یک نقطه آغاز برای همکاری‌های بیشتر هند و ایران محسوب می‌شود. از طریق این بندر تجارت با روسیه، یک همکار راهبردی برای هند و ایران نیز گسترش خواهد یافت؛ بنابراین بندر چابهار یک فرصت عظیم برای گسترش روابط میان هند، ایران و افغانستان را ایجاد کرده‌است.

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل