مقدمه:
بنیاد غازی نایب امینالله خان یک نهاد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی میباشد که جهت رفاه اجتماعی و ارتقای سویه حیاتی و رهنمای سالم مردمان منطقه و کشور بنیانگذاری گردیدهاست، از آنجائیکه در جهان معاصر، دین مبین اسلام مقام شامخ و برجسته را دارا میباشد، دین مبین اسلام مسلمانان را در پیشبرد امور زندگی به مشورت و رهنمائی هدایت فرمودهاست. بناّ به پیروی از اساسات دین مقدس اسلام عزیز ضروری دانستیم که در بین اقوام مختلف افغانستان به تأسیس این بنیاد اقدام نمایم.
خدای عزوجل را شکرگزاریم که فرصت دست داد و مجال آن را یافتیم تا دربارهٔ مشکلات موجود اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و معضلات حیاتی که دامنگیر کشور عزیزما افغانستان است با تفکر و تعقل عالی به اندیشیم و مبتکرانه راه حل آنرا جستجو نمایم تا باشد یک اندازه سهولت و بهبودی در امور، حیاتی و اجتماعی در کشور عزیز ما رونما گردد.
خداوند (ج) در قرآن مجید در پاره بیست و پنجم در سوره بیست و چهارم شوری برای هدایت مسلمانان چنین ارشاد فرمودهاند.
(بسم الله الرحمن الرحیم * والذین استجابو الربهم و اقامو الصواه و امرهم شوری بینهم و مما رزقنهم ینفقون *پاره ۲۵ سوره شوری، آیه ۳۸.)
ترجمه:
{آنانیکه قبول کردند فرمان پروردگار خود را و بر پا داشتن نماز را و کارهایشان از سر مشورت باشد با یک دیگر و از آنچه روزی دادیم ایشان را خرچ میکنند}.
هکذا حضرت مولانا جلاالدین مجمد بلخی (ح) در دیوان مثنوی خویش در مورد مشورت کردن مسلمانان با یکدیگر شعری را سروده که دارای مفاهیم خیلی عالی و ازشمند است.
ورچه عقــل هست با عقــل دیگر یـارباش و مشـورت کن ای پدر
با دو عقل از بس بلانها وارهی پای خود بر اوج گردون هانهی
همچنان حضرت مولانا در دفتر اول مثنوی خویش میفرماید:
مشورت ادراک و هوشیاری دهد عقلها مر عقل را یاری دهد
گــــفت پیغامبر بکن ای رای زن مشورت کالـمستشار و مؤتمن
حضرت مولانا شاعر متصوف و صوفی و عارف عالیمقام است. شعر فوقالذکر از نگاه تصوف و عارفانه سروده که واقعاً اگر مریدی با پیر خود سر مشورت بگیرد، همانا به اوج آسمانها میرسد.
در جهان امروز اکثر چالشها و جنگ و جدال جهانی به وسیله همین کلمه مقدس (مشورت) حل و فصل میگردد، طوریکه برای همگان معلوم است ایجاد سازمانملل متحد و سایر سازمانهای بینالمللی در سراسر جهان برای بهبود و رفاه و حفظ صلح و امنیت بینالمللی و سادت افراد بشر به واسطه اشخاص صلح دوست جهان که هدف و مقاصد بدون قید و شرط و بدون در نظر گرفتن دین، نژاد، زبان، رنگ، و اصلیت افراد بشر برای تأمین صلح و احترام به حقوق بشر به تأسیس این سازمانها اقدام نموده که جهان امروز را به یک قریه و یک دهکده کوچک مبدل نمودهاست، همچنان به اساس همین هدایتی یکه خداوند (ج) در قرآن کریم به تمام پیروان خود حکم نموده تا برای حفظ ورشد و توسعه جهان اسلام به یک دیگر مشورت نمایند مسلمان جهان در یک سازمان بزرگتر که واقعاً شایسته دین مبین اسلام است دور هم جمع شده که میتوان از آن حمایت و تسحین نمود همانا این سازمان سازمان همکاریهای اسلامی میباشد سازمان همکاریهای اسلامی و سازمانملل متحد و پارلمانهای ملل جهان به اساس همین مشورت تشکیل یافتهاست که به تصور ما مشورت یگانه وسیله مؤثر و خوب یکه برای زیست با همهٔ افراد بشر با یکدیگر با همدیگر همدستی و همکاری برای حفظ صلح و سلامت یک جهان سالم اعاری از خوشونت وظایف و ایمانی، وجدانی و جایب آدمی و آدمیت را تشکیل میدهد، حضرت سعدی (ح) به همین ارتباط چنین میفرماید:
بنی آدم اعضــای یکدیگر اند که در آفرینش زیک جوهرند
چو عضــوی بدر دارد روز گار دیگر عضوها را نمــاند قرار
توگرز محنت دیــــگران بیغمی نشـــاید که نامـــت نهند آدمـــی
آری حضرت سعدی (ح) و جایب انسانی و انسانیت را خیلی نیکو، زیبا و موزون و معقول ارشاد فرمودهاند که امروز مایه افنخار تمام جهان اسلام و انسانیت در جهان میباشد که به سر لوحه و طاق عمارت ملل متحد این شعر زیبا و موزون قرار گرفتهاست.
اگر نیک به اندیشیم در خواهیم یافت که شفقت، همدردی و همنوعی دوستی و زیست باهمی و مشورت را خدوند (ج) در قرآن مجید و حضرت محمد (ص) در احادیث و دانشمندان، علمای جدید، شعراء نامآور جهان در کلام منظوم و منشورهای خویش بیان نموده و انسانها را به پیروی از آن دعوت نمودهاند.
بی پرده اظهار باید نمود که توضیح و تشریح مفاهیم و معنای عالی کلمه مشورت ازتوان قلم ما خارج است و به همین مختصر اکنفا مینمایم.
خوشبختانه ما چند تن از اشخاص خبیر و مبتکر او لاده و قوم مرحوم غازی نایب امینالله خان لوگری گردهم آمده و مفکوره ایجاد یک بنیاد را تحت نام (بنیاد غازی نایب امینالله خان) طرحریزی کرده زیرا نایب امینالله خان یگانه مرد جرگهها بوده که مانند سایر مردان بزرگ جهان به صلح و امنیت اشخاص بشر میاندیشید بالاخص در کشور عزیز ما افغانستان، بهمین دلیل است که این بنیاد به نام نامی این شخصیت عالی مقام مسمی گردیدهاست و تمام اعضاء آن به اتفاق آراء به تصویب آن مبادرت ورزیدهاند که متشکل از اهداف ومرام و مجالس ذیل میباشد.
فصل اول
احکام عمومی
مرامنامه و اساسنامه بنیاد غازی نایب امینالله خان
ماده اول: این اساسنامه مطابق حکم ماده (۳۵) قانون اساسی جمههوری اسلامی افغانستان و حکم ماده (۲) قانون احزاب سیاسی و سازمانهای اجتماعی نافذه کشور تدوین و ترتیب گردیدهاست.
ماده دوم: دفتر این بنیاد در زادگاه اصلی غازی نایب امینالله خان در قلعه نایب در قریه برکی را جان ولسوالی برکی برک قرار دارد مرکز فرعی آن در شهر کابل (در سرک اول خوشحال خان مینه و پروان سوم) قرار دارد.
ماده سوم: این بنیاد یک نهاد اجتماعی و اقتصادی که منوط و مربوط به شخصیت عالی جناب مرحوم غازی نایب امینالله خان (رح) بوده وغیر وابسته و مستقل میباشد.
ماده چهارم: اسم این نهاد به نام (بنیاد غازی نایب امینالله خان) مسمی گردیدهاست.
ماده پنجم: فعالیت این بنیاد از طریق راه اندازی کنفرانسها و ورکشاپها مطابق پلان و بودجه آن صورت میگیرد.
فصل دوم اهداف
اهداف عمومی
اهداف و مرام عمده بیناد (غازی نایب امینالله خان) اتفاق و اتحاد باهمی و صلح سراسری و دایمی و تأمین و حفظ امینیت مطمئن و زدودن فقر، بیسوادی و رسوم عنعنات ناپسندیده در میهن بوده و برای رسیدن بکاروان ترقی و تعالی و انکشاف متوازن و تحکیم حاکمیت ملی و استقراری عدل و قانون و حراست از استقلال؛ و آزادی دموکراسی و تمامیت ارضی و کشورعزیز ما افغانستان و احترام به حقوق بشر و آزادیهای فردی و آزادی بیان از هیچگونه سعی و تلاش، اهتمام و مبارزه سالم دریغ نخواهد ورزید. هکذا حمایت از صلح و امنیت، محو فساد اداری، محوزرع، قاچاق مواد مخدره وانسان مبارزه برای محو خشونت علیه اطفال و زنان وپشتیبانی از حق تعلیم و تعلم آنها در سراسر جهان، منطقه و افغانستان.
توضیح اهداف ماده وار:
۱- هدف عمده و کلی بنیاد غازی نایب امینالله خان، اتحاد و اتفاق با همی و یکپارچگی اعضای بنیاد و سایر اقوام کشور، عاری از هرگونه تبعیض تژادی، قومی، سمتی و جنسی بوده، میباشد.
۲- حل معضلات و جدال قومی از طریق شورای این بنیاد.
۳- مساعدت مالی در امور خریه مساجد، تکایاو هدیره جایها و غیر مسائل خریه.
۴- همکاری عام و تام اعضای بنیادی در پروگرامهای همیستگی دولت.
۵- تماسها و تقاضاها همیشگی و پیگیربه ارگانهای دولتی راجع به انکشاف متوازن ولایت لوگر، از قبیل برق، آبرسانی، ایجاد کلینیکهای صحی، شفاخانهها، مکاتب و مدارس دینی و مکاتب مسلکی دارالمعلمینها و پوهنتونها مطابق به معیارهای ملی و بینالمللی.
۶- جهت فراگیری و به میان آموردن فعالیتهای فرهنگی، اجتماعی تعلیمات و فنون و تکنولوژی عصری در کشورایجاد کورسهای قصیرالمدت و نشریه ماهوار بنیاد تدویر خواهد یافت.
۷- اعمار خانههای فرهنگی (کثرالاهداف) که از آن به مجالس خوشی و وفتحهگیری و مقاصد تعلیمی و فرهنگی استفاده به عمل آید در کابل و لوگر.
۸- مبارزه علیه تبعیض نژاد، لسانی، سمتی و مذهبی در منطقه و سطح کشور.
۹- سهمگیری اعم از مرد و زن در امور اجتماعی، اقتصادی و رفاهی کشور.
۱۰- مبارزه علیه محو خشونت علیه اطفال و زنان و حمایت از حقوق تعلیم و تعلم و کار آنان.
۱۱- ایجاد کتابخانهها و ورزشگاهها در کابل و لوگر.
۱۲- تحقیق وطبع کتابها و جراید در مورد حیات سیاسی و کارنامههای غازی نایب امینالله خان و سایر شخصیتهای علمی و فرهنگی و روحانی و ملی کشور ولایت لوگر.
۱۳- حمایت کامل از اعلان دولت علیه محو کامل فساد اداری و رشوهستانی.
۱۴- تشویق و ترغیب تجاران ملی و سرمایه داران به غرض ایجاد دستگاههای صنعتی و کارخانهها و فابریکات کوچک و تشبثات خصوصی در ولایت لوگر.
۱۵- عرضه خدمات اجتماعی به خاطر ارتقای سویه حیاتی مردمان منطقه و لایت لوگر از بودجه بنیاد.
۱۶- همدردی و غمشریکی و مساعدت در امور فاتحهگیری اعضای بنیاد.
۱۷- از بین بردن رسوم عنعنات ناپسندیده غیر اسلامی و غیرشرعی از قبیل خرجهای افراطی در مراسم فاتحهگیری و مراسم عروسیها در هوتلهای پررزق برق و تادیه مالور خرج گزاف تویانه، ریفورم اصلاحات مؤثر در زمینه.
۱۸- تدویر سمینارها و کنفرانسها و تجلیل ساگرد تولد نایب امینالله خان و دعود از شخصیت فرهنگی و مور خین جهت اشتراک در آن.
۱۹- مبارزه مصلحت آمیز به خاطر اعاده حقوق تلف شده به بزرگداشت غازی نایب امینالله خان از قبیل عدم صدور مدال بنام وی احیای نامگذاری جاده بینی حصار و غیره.
۲۰- ایجاد کمیته تجارت و سرمایهگزاری اعضای بنیاد به خاطر حمایت و بقای بنیاد.
فصل سوم
تشکیلات
ماده ششم: تشکلات بنیاد قرار ذیل است
۱- مجمع عمومی
۲- هیئت مدیره
۳- مجلس مؤسسان
۴- کمیتهها
ماده هفتم: مجمع عمومی عالیترین مرجع تصمیمگیری در بنیاد میباشد که سال یکبار تشکیل جلسه مینماید؛ و طرز دعوت آن از طریق تلیفونها و مکاتب صورت میگیرد و دارای صلاحیتهای ذیل میباشد.
۱- انتخاب و عزل رئیس از طریق انتخابات آزاد.
۲- تغیرات و تعدیلات در اساسنامه
۳- تصویب بودجه سالانه.
۴- استماع گزارشات هیئت مدیره.
۵- انتخاب و عزل هیئت مدیره.
ماده هشتم: هیئت مدیره ارگان دایماً فعال بنیاد میباشد که ماه دوبار تشکیل جلسه مینماید و دارای صلاحیتهای ذیل میباشد.
۱- جذب و اخراج اعضاء.
۲- استماع گزراشات کاری کمیتهها.
۳- تشکیل کمیتهها به خاطر پیشبرد امور بنیاد.
۴- ترتیب آجنداء جلسه.
۵- ترتیب دفاتر مالی و داری و صورت حساب ماهوار بنیاد.
۶- ملاقات با اشخاص و ادارات دولتی و سازمانهای بینالمللی.
۷- جدوجهد برای کسب و عضویت بنیاد در جامعه مدنی و بنیادهای ملی و بینالمللی.
۸- جمعآوری حقالعضویت و حقالشمول اعضاء.
۹- تعین حقالعضویت و حقالشمول اعضاء بنیاد و تادیه حقالعضویت در سازمانهای ملی و بینالمللی.
۱۰- اشتراک جلسات و سمینارها و ورکشاپها داخلی و خارجی.
توضیح فعالیتهای هیئت مدیره بهطور مفصل:
- هیئتمدیره ماهوار جلسه نموده در مورد موضوعات آجندا تصاویب به عمل میآورند و عنداالضرورت به دعوت منشی و موافقه رئیس، جلسه فوقالعاده را نیز دایر کرده میتواند.
- هیئت مدیره صلاحیت دارد که اعضای جدید را بپذیرد یا بنابر دلالیل موجه رد نمایند.
- اگر یکی از اعضای بنیاد الی شش ماه حقالعضویت خویش را تادیه ننماید، هیئت مدیره صلاحیت دارد، در موردش تصمیم اتخاذ نماید، اما پول حقالشمول و حقالعضویت وی قابل استرداد نمیباشد.
- تعیین مقدارم حقالشمول و حقالعضویت به اساس پیشنهاد هیئت مدیره و منظوری مجلس مؤسسان صورت میگیرد.
- هیئت مدیره صلاحیت مصرف پولی بنیاد را مطابق طرزالعمل منظور شده دارا میباشد.
- هیئت مدیره صلاحیت باز نمودن حساب را در یکی از بانکهای دارند.
- هیئت مدیره مسؤول ترتیب و تنظیم دفاتر بنیاد نیز میباشد.
- شخص رئیس یا در غیاب وی معاونین بعد از تصویب هیئت مدیر چک برداشت پول را از بانک امضاء کرده میتوانند.
ماده نهم: مجلس مؤسسان یگانه مسؤول ایجاد بنیاد بوده و سعی مینمایم تا اولاً قوم نایب خیل را بهطور خاص و سایر اقوام کشور را بهطور عام بدون تبعیض در این بنیاد جلب و جذب نماید.
۱- مجلس مؤسسان در سال اول تأسیس وظیفه مجمع عمومی را بعهده دارد.
۲- مجلس مؤسسان سال یکبار جلسه مینمایند.
۳- جلسه به حضور داشت دو ثلث اعضاء دایر شده میتواند.
۴- هیئت مدیره بنیاد به اساس رأیگیری آزاد نخست توسط مجلس مؤسسان و بعداً توسط مجمع عمومی انتخاب میشود.
۵- اساسنامه بیناد توسط مجلس مؤسسان تدوین و تصویب میشود.
۶- در ختم سال اول مجلس مؤسسان مجمع عمومی رادیر نموده وظایف خویش را رسماً به آن تفویض میکند و مجلس مؤسسان در مجمع عمومی مدغم میگردد.
ماده دهم:کمیتههای بنیاد عبارت اند از:
۱- کمیته اداری
۲- کمیته مالی
۳- کمیته فرهنگی
۴- کمیته تبلیغات و نشرات
۵- کمیته امور خیریه
۶- کمیته مصلحین (کمیته حل منازعات قومی و منطقوی)
۷- کمیته ساختمان پروژههای کوچک محلی
۸- کمیته تجارت و سرمایهگزاری
۹- کمیته ارتباط خارجه
فصل چهارم
شرایط عضویت حقوق وجایب و شرایط اخراج
- هر شخص عاقل و بالغ که متهم به جرم و جنایت و خیانت ملی محکوم نباشد و سن ۱۸ سالگی را تکمیل نموده باشد اساسنامه بنیاد را بپذیرد و حقالشمول و حقالعضویت را بپردازد شامل این بنیاد شده میتواند.
- هر عضو بنیاد در آغاز مبلغ ۵۰۰ افغانی بنام حقالشمول و در اخیر هر ماه مبلغ ۵۰ افغانی بنام حقالعضویت به خزانه بنیاد میپردازد.
- هر یک از اعضای بنیاد دارای حقوق مساوی میباشد و حق یک رأی را در مجمع عمومی دارا میباشد.
- هر عضو بنیاد از مزایای مادی و معنوی این بنیاد به صورت مساوی استفاده کرده میتواند.
فصل پنجم
ماده یازدهم: وجایب اعضاء قرار ذیل است.
- پرداخت حقالشمول و حقالعضویت.
- پیروی از اساسنامه بنیاد
- نجام وظایف که از طرف بنیاد برای وی سپرده میشود به اجرای آن مکلف میباشد.
ماده دوازدهم: شرایط اخراج:
- اگر یکی یا چند از اعضاء بنیاد حقالعضویت و الی سه ماه نپردازد عضویت وی سلب و از بنیاد اخراج میشود پول حقالشمول و حقالعضویت پرداخته شده وی قابل استرداد نمیباشد.
- هرگونه جرم، خیانت و فساد اعضاء بنیاد فردی شمرده شده و بنیاد غازی نایب امینالله خان در آن دخیل نبوده و این بنیاد آن را فردی تلاقی نموده و تا سطح اخراج اعضاء که به اینگونه اعمال متهم میباشند مبادرت خواهند ورزید و این عضو از بنیاد اخراج میگردد.
فصل ششم
ماده سیزدهم:منابع تمویل و طرز نظارت بر آن
۱- حقالشمول
۲- حقالعضویت
۳- عواید فروشات نشریهها کتب و مجلات.
۴- کمکهای بلا عوض تجارملی و اشخاص خیراندیش ملی.
۵- مساعدت بی شایبه بدون قید و شرط اشخاص و مؤسسات و دونرها به غرض اعمار پروژههای کوچک زیر بنایی.
۶- کمیته تجارت و سرمایهگزاری اعضاء بنیاد.
۷- عواید کورسها و بنیادهای تعلیمی که به سرمایه بنیاد تأسیس میگردد.
ماده چهاردهم: طرز نظارت از دارای بنیاد (یک حساب بانکی در یکی از بانکها افتتاح نموده و امضاء رئیس و دو نفر از اعضاء مالی این بنیاد به بانک معرفی میگردد).
هیئت نظارت به خاطر مراقبت و کنترول امور مالی و بودجه بنیاد توسط مجمع و در حال حاضر توسط مجلس مؤسسان بهطور رأیگیری آزاد انتخاب میشود.
۱- هیئت نظارت در اخیر هر سال یک مراتبه جلسه مینمایند و امور مالی و بودجه بنیاد را ارزیابی مینمایند
۲- هیئت نظارت عندالضرورت به دعوت هیئت مدیره جلسه فوقالعاده را نیز تدویر مینمایند. این اساسنامه بنیاد طی شش فصل و چهارده ماده به شیوه و موافق اصول شریعت غرای محمدی (ص) از طرف تمامی اعضای بنیاد تدوین یافت، البته بعد تصویب مجمع عمومی و در حال حاضر مجلس مؤسسان که فعلاً عوض مجمع عمومی ایفای وظیفه مینماید مرعی الاجرا دانسته میشود.
فصل هفتم
احکام متفرقه
توضیح نشان و مهر بنیاد
کتاب که روی ریل گذاشته شدهاست نشان تعلیمات دینی و تعلیمات و فنون عصری و تکنولوژی بوده و افاده آگاهی از علوم را مینماید. در تحت کتاب یک دسته از خمچه نازک بوده که شکستن هر عدد خمچه به تنهایی برای هر کس سهل و آسان است. اما شکستن خمچهها بهطور کل و مجموعی توسط هیچکس ممکن نیست که این خود مفهوم اتفاق و اتحاد را میرساند. زمانیکه بسته آن باز میشود و طاقه گردد آن گاه از هم میپاشد.
تبصره:
۱- لایحه کاریا دستور العمل کار هیئت مدیره کمیتهها بعداً تنظیم و پس از منظوری مجلس مؤسسان بدسترس هیئت مدیره گذاشته میشود.
۲- این بنیاد مهر مخصوص دارد نشان بنیاد میباشد.
۳- البته در تطبیق و برآورده شدن اهداف و مرام اساسنامه هذا اولیتها در نظر گرفته میشود.
تصویب اساسنامه بنیاد
این اساسنامه بنیاد که دارای شش فصل وچهارده ماده میباشد در جلسه تاریخی ۲۶/۹/۱۳۸۹ مجلس مؤسسان ماده وبعد از قرائت شد و غور و تعمق به اتفاق آرا تصویب گردید.
۱- ملک حاجی نثار احمدی
۲- امام الدین خان
۳- شیر حسن خان
۴- محمد نذیرخان
۵- حاجی کریم الله خان
۶- شمس الحق خان
۷- رئیس محمد شعیب خان
۸- حاجی سید محمود خان
۹- داکتر عصمت الله خان
۱۰- داکتر محمد یعقوب خان
۱۱- محمد امین خان
۱۲- بشیر احمد خان
۱۳- دگرمن غلام نبی خان
۱۴- الحاج نصیر احمد خان
۱۵- حاحی ضیا الله خان
۱۶- نجیب الله خان
۱۷- محمد حسن خان
۱۸- داکتر عزتالله خان
۱۹- حاجی عبدالهادی خان
۲۰- احسان الدین خان