سوئیس؛ الگوی زندگی مسالمت آمیز و توسعه پایدار برای افغانستان

کشورهای افغانستان و سوئیس شباهت‌های فراوانی باهم دارند که مقایسه این شباهت‌ها باهم در الگوگیری از این کشور برای همزیستی مسالمت آمیز امنیت و توسعه پایدار برای افغانستان بسیار سودمند و عبرت آموز است. به همین دلیل در این یادداشت به بررسی شباهت‌ها و تفاوت‌های افغانستان و سوئیس و سپس به عوامل ثبات و توسعه پایدار سوئیس و عقب ماندگی افغانستان خواهم پرداخت.

سوئیس  کشوری است در اروپای غربی که از شمال با آلمان، از شرق با اتریش و لیختن اشتاین، از جنوب با ایتالیا و از غرب با فرانسه همسایه است.
این کشور ۸٬۶ میلیون نفر جمعیت و مساحتی بالغ بر ۴۱٬۲۹۰ کیلومتر مربع دارد. سوئیس کشوری است به صورت جمهوری فدرال و از ۲۶ ایالت تشکیل شده‌است که «کانتون» خوانده می‌شوند.
پایتخت سوئیس شهر بِرن است و قطب‌های اقتصادی این کشور دو شهر ژنو و زوریخ هستند. سوئیس یکی از کشورهای توسعه یافته در جهان است و درآمد سرانه در این کشور با ۸۰۰۰۰ دلار برای هر نفر از بالاترین‌ها در جهان است.

شباهت‌های سوئیس و افغانستان

۱. از نظر اقلیمی و طبیعی
هر دو کشور سوئیس و افغانستان کوهستانی و محصور در خشکی اند و به دریا و آبهای آزاد راه ندارند و ۷۰ درصد از سطح هر دو کشور را کوه‌های جوان و مرتفع تشکیل می‌دهند که منبع رودهای پر آب در هر دو کشور اند.

۲. تنوع قومی، مذهبی و زبانی
افغانستان و سوئیس هردو دارای تنوع قومی، مذهبی و زبانی‌اند و مردمانی با نژادها و زبانهای متفاوت در این دو کشور زندگی زندگی می‌کنند.
در افغانستان اقوام تاجیک، پشتون، هزاره، ازبیک، ترکمن، بلوچ، قرغیز و… زندگی می‌کنند و بیش از هشت زبان بومی در افغانستان وجود دارد؛ و دو مذهب شیعه جعفری و سنی حنفی در افغانستان رسمیت دارد و اقلیت سیک و هندو هم در افغانستان زندگی می‌کنند.
در کشور سوئیس اقوام آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی، و رومانیایی زندگی می‌کنند و مردم این کشور نیز با زبانهای آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی و رومانیایی صحبت می‌کنند و دین رسمی این کشور مسیحی است و از سه مذهب کاتولیک، پروتستان و ارتودوکس پیروی می‌نمایند و اقلیت مسلمان نیز در این کشور وجود دارند.

تفاوتهای سوئیس و افغانستان

یک تعداد از تفاوت‌های سوئیس و افغانستان تفاوت‌های طبیعی است، اما عمده‌ترین تفاوت‌ها تفاوت‌هایی است که به دست حکومت و مردم این کشور ایجاد گردیده‌است.

تفاوت‌های طبیعی
افغانستان:
وجود ۰/۴ هکتار زمین کشاورزی برای ۱ نفر
وجود معادن غنی گاز، آهن، نفت، مس و…
تراکم نسبی جمعیت ۳۲ نفر در هر کیلومتر.
نرخ رشد جمعیت ۲/۶ درصد
در زمستان هوای سرد و مرطوب و در تابستان گرم و خشک.
سوئیس:
وجود ۰/۰۴ هکتار زمین کشاورزی برای ۱ نفر
وجود معادن محدود و اندک آهن و مس.
تراکم نسبی جمعیت ۱۵۲ نفر در هر کیلومتر
نرخ رشد جمعیت صفر.
در زمستان سرد و مرطوب و در تابستان معتدل و نیمه‌مرطوب.

تفاوت‌های اساسی غیرطبیعی
اما مهم‌ترین تفاوت‌های این دو کشور تفاوت‌های اساسی غیرطبیعی است که به دست حکومت و مردم این کشور به وجود آمده‌است. سوئیس توانایی‌های محیط کوهستانی را به خوبی شناخته‌است و این شناخت در ابعاد مختلف زندگی مردم قابل مشاهده است. موارد زیر نمونه‌هایی از هماهنگی فعالیت‌های مردم سوئیس را با محیط کوهستانی بیان می‌کند.
* به دلیل کمبود معادن فلزی، مشکل حمل و نقل و دوری از دریا صنایع ظریف مثل ساعت و جواهرسازی در سوئیس مورد توجه قرار دارد.
* به علت شیب دار بودن زمین در این کشور باغداری مورد توجه فراوان قرار گرفته‌است، به طوری که بخشی از تاکستانهای اروپای مرکزی در سوئیس قرار دارد.
* ۴۰ درصد از این کشور کوهستانی، مرتفع و علفزار است. همین امر توسعه دامداری را به همراه دارد که درآمد آن ۷۵٪ از کل ارزش تولیدات کشاورزی این کشور را تشکیل می‌دهد.
* به دلیل توانمندی کوهستان در تولید برق، در این کشور کوهستانی، برق آبی مقام اول را در تولید انواع برق دارد.
* جاذبه‌های گردشگری کوهستان‌های سوئیس  سبب شده تا تعداد گردشگران وارد شده به این کشور حدود ۲/۵ برابر گردشگران خارج شده از سوئیس باشد.
* موانع ایجاد و توسعه صنایع سنگین سبب شده‌است که سوئیس برای دستیابی به قدرت اقتصادی به توسعه بانکداری در سطح جهان بپردازد. هم‌اکنون این کشور با داشتن ۶۳۰ بانک با ۵۰۰۰ شعبه قطب خدمات بانکی جهان محسوب می‌شود.
* از نظر سیاسی و اجتماعی این کشور یکی از دموکرات‌ترین کشورهای دنیا است و حکومت این کشور فدرالیسم و دارای ۲۶ ایالت است و مردم این کشور با وجود نژاد، مذهب و زبان‌های متفاوت همزیستی مسالمت آمیز دارند و هیچ گونه اختلاف و دشمنی باهم ندارند؛ و احزاب سیاسی مختلف بدون هیچ مشکل و محدودیتی فعالیت وسیع و گسترده در این کشور دارند.

اما حکومت‌های افغانستان در طول تاریخ کشور حکومت غیر منتخب استبدادی، تک قومی و تمرکز گرا بوده و مردم نقشی در اداره کشور نداشته‌است و حکومت فعلی نیز به سوی تمرکز گرایی و انحصاری شدن پیش می‌رود و آزادی بیان در کشور وجود ندارد و جان خبرنگاران و افراد صاحب اندیشه هر روز تهدید می‌شود. احزاب سیاسی قدرت مند وملی در افغانستان وجود ندارد.
از نظر اقتصادی نیز این کشور یکی از مرفه‌ترین کشورهای دنیا است و درآمد سرانه این کشور سالیانه بیش از ۸۰۰۰۰ دلار آمریکایی است و صد درصد مردم این کشور با سواد اند و به ازای هر ۷۰ نفر یک تخب بیمارستانی وجود دارد و به ازای هر ۶ کیلومتر مربع یک کیلومتر راه‌آهن. این آمار نشان دهندهٔ تفاوت اساسی و عبرت آموزی است که بین دو کشور افغانستان و سوئیس وجود دارد. این در حالی‌است که افغانستان به دلیل داشتن برخی از مزایای طبیعی و موقعیت جغرافایی خاص و برجسته، نسبت به سوئیس  برتری‌هایی دارد که با استفاده از آن امکانات می‌تواند از آن کشور ثروت‌مندتر باشد:
* افغانستان دارای معادن متنوع و متعدد مس، آهن، سرب، لتیوم، اورانیوم و… است و هم‌چنین دارای نفت و گاز فراوان.
* افغانستان در چهارراه اصلی جهان و آسیا شاهراه انرژی جهان قرار دارد و حلقهٔ وصل آسیای جنوبی و شرقی با آسیای مرکزی و مسیر جاده ابریشم و راه لاجورد است.
* افغانستان دارای وسعت بیش‌تر می‌باشد و زمین‌های بیشتری قابل کشت برای کشاورزی و تولید انواع محصولات کشاورزی دارد که می‌تواند در بخش‌های کشاورزی، باغ‌داری و دام‌داری مورد استفاده قرار بگیرد.
* افغانستان دارای سابقهٔ تاریخی و آثار ارزشمند باستانی قله‌های بلند، مناطق بکر، یخ‌چال‌های طبیعی، است که در صورت امنیت و ثبات جهانگردان زیادی را به افغانستان بکشاند و یک منبع درآمد قوی برای اقتصاد افغانستان باشد.
اما با وجود این همه امتیازات طبیعی و خدادادی کشور افغانستان یکی از فقیرترین کشورهای جهان است و پاسپورت افغانستان از نظر اعتبار در ردهٔ آخر قرار دارد و درآمد سرانه مردم افغانستان چیزی حدود ۳۰۰ دلار است.

عوامل اصلی ایجاد تفاوت‌های اساسی

اما سؤال این جاست که این همه تفاوت از کجا ایجاد شده‌اند و عوامل اصلی این تفاوت‌ها کدام اند؟ و چرا سوئیس امن‌ترین کشور جهان و یکی از مرفه‌ترین کشورهای دنیا است و افغانستان از ناامن‌ترین کشورهای و فقیرترین کشورهای جهان؟
عامل اصلی و اساسی تفاوت فاحش افغانستان و سوئیس در استفاده از عقلانیت و خرد انسانی در سوئیس و عدم استفاده از آن در افغانستان است.
جنگ و ناامنی، فقر و عقب ماندگی زایدهٔ تعصبات قومی، مذهبی، زبانی، سمتی و عدم تحمل پذیری همدیگر و زندگی مسالمت آمیز در کنار هم است. تعصبات قومی، مذهبی، و زبانی در کشور بیداد می‌کند و هر روز بیشتر و بیشتر می‌شود؛ و عامل اصلی این تعصبات دوری از عقلانیت و عدم استفاده از خرد انسانی است.
مردم و دولت‌مردان سوئیس با استفاده از عقلانیت و خرد جمعی، تدبیر و سیاست‌ورزی عاقلانه و کنار گذاشتن تعصبات قومی، مذهبی و پذیرش و تحمل همدیگر و زندگی مسالمت آمیز در کنار هم موفق شدند کشور خود را به امن‌ترین و مرفه‌ترین کشور جهان تبدیل نمایند

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل