اندیشمندان مسلمان و ضرورت مبارزه با تفکر تکفیری

جهان، بخصوص دنیای اسلام در چند دهۀ اخیر شاهد خشونت‌های فرقه‌ای هولناکی بوده است و ده‌ها گروه تروریستی با نام‌ها و عناوین مختلف از آسیای میانه و قفقاز گرفته تا شبه قاره و جنوب آسیا و از خاور میانه تا شمال افریقا ظهور نموده‌اند و صدها هزار نفر از زن، مرد، پیر، جوان و کودک نظامی و غیر نظامی قربانی خشونت‌های فرقه‌ای گردیده است.
  یکی از معضلات چالش برانگیز و بحران آفرین جهان اسلام تفکر تکفیری و مسأله تکفیر است. تفکر تکفیری بحران زا ترین و فتنه انگیز ترین مشکل جهان اسلام و جوامع اسلامی است زیرا اکثر دشمنیها، نفاق‌ها، قصاوت‌ها، کشتارهای بی‌رحمانه و جنگهای خانمان‌سوز ریشه در تفکر تکفیری دارد.
برای مبارزه ثمربخش با تفکر تکفیری باید عوامل ایدئولوژیک، روانشناختی و جامعه شناختی این تفکر مورد غور و کنکاش قرار بگیرد وانگهی با شناخت این عوامل به درمان و علاج این درد و بلای خانمان‌سوز جهان اسلام پرداخت تا بیش از این جوامع اسلامی در آتش فتنۀ تفکر نفرت برانگیز تکفیری‌ها نسوزد.
تفکر تکفیری ریشه در صدر اسلام و فتنۀ خوارج دارد اولین گروهی که به تکفیر مخالفان عقیدتی خود پرداخت و قتل آنها را مجاز اعلام کرد خوارج بود. خوارج با شعار دیانت فضیلت، اخلاق و انسانیت را هدف قرار داده و قربانی کرد.
افراط‌گرایی دینی و تفکرات تکفیری عوامل مختلف دارند که باید مورد بررسی قرار گیرند که در این یادداشت به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
عوامل ایدئولوژیک
مهم ترین عامل تفکر تکفیری عامل ایدئولوژیکی است. تکفیر مسلمانان و در نتیجه جواز قتل آنها ریشه در اندیشه‌های منحط و خوارج گونۀ احمد بن عبدالحلیم بن تیمیه حرانی و خلف او محمد ابن عبدالوهاب دارد. ابن تیمیه با این عقیده که کفر با انکار یکی از ضروریات دین یا انکار احکام متواتر و یا احکامی که اجماع بر آن است، حادث می‌شود افراد، گروه‌ها و مذاهب بسیاری را تکفیر کرده و از دین خارج می‌دانست. پیروان ابن تیمیه نیز در قالب مذهب وهابیت و با شعار سلفی‌گری و به بهانة مبارزه با کفر، شرک و بدعت، مرتکب جنایت‌های زیادی شده‌اند و هزاران انسان بی‌گناه اعم از زن و مرد پیرو جوان صغیر و کبیر در افغانستان، پاکستان، عراق، سوریه، لبنان و... قربانی ایدئولوژی تکفیری گروه‌ها تروریستی شده اند.
عوامل روانشناختی
از آنجا که رفتار انسانها ریشه در باورهایشان دارند رفتارهای خشونت آمیز این نوع گروه‌ها نیز برخاسته از عمق باورهای آنهاست. تروریستهای تکفیری باور دارند که کشتن انسانهای بی‌گناه در مساجد و حین عبادت جهاد است و آنها را به بهشت رهنمون خواهند کرد. تکفیری‌ها باور دارند که بریدن سر مخالفان سیاسی و عقیدتی آنها واجب و امری صواب است. آنها باور دارند که بمبگذاری در اماکن عمومی مثل مساجد، بازارها، مدرسه‌ها و جاده‌ها کار درست و جهاد در راه خدا است. تکفیری‌ها باور دارند که انتحار و انفجار جهاد فی سبیل  الله است. 
از این رو برای تغییر در رفتار این دسته از انسانها و این نوع گروه‌ها آوردن تغییر در باورهای آنان است و این وظیفه متفکران و اندیشمندان روشن ضمیر مسلمان است که با شناخت دقیق اسلام و آموزه‌های اسلامی و تبیین اسلام حقیقی و رحمانی به عنوان یک دین و مکتب نجات بخش موجب تغییر در باورهای قشر عظیمی از جامعه اسلامی شوند تا دیگر گروه‌های تروریستی با استفاده از باورهای دینی مردم مرتکتب جنایات خشونت آمیز نشوند.
عوامل سیاسی
حکومت‌ها و سیاست مداران برای حفظ و استحکام قدرت و بقای حکومتها و سرکوب و منزوی کردن مخالفان سیاسی خویش همواره با درخدمت گرفتن عناصر مذهبی سعی در سوء استفاده از عناوین و آموزه‌های دینی داشته و با استفاده از حربۀ تکفیر به سرکوب مخالفان سیاسی خود پرداخته اند.
علاوه بر حاکمان و سیاستمداران مسلمان، سرویس‌های جاسوسی کشورهای بیگانه و قدرتهای شرق و غرب نیز با سوء استفاده از احساسات دینی افراطی‌های مسلمان آنها را به خدمت گرفته و با تشکیل گروه‌های به اصطلاح جهادی و آموزش، تجهیز، تمویل و اعزام آنها به مقاصد مورد نظر شان برای جهاد، به دنبال فتنه انگیزی و نفاق افکنی میان امت اسلامی اند تا ملت‌های مسلمان درگیر منازعات میان خودشان باشند و از پیشرفت و ترقی عقب بمانند تا سلطۀ بیگانگان برکشورهای اسلامی همچنان حفظ شوند و منابع کشورهای اسلامی را به یغما ببرند.
امنیت و ثبات در کشورهای اسلامی زمینه ترقی و پیشرفت این کشورها را فراهم ساخته و زمینه را برای استیلای بیگانگان و تاراج منابع شان تنگ‌تر می‌کند از این رو قدرتهای بیگانه با استخدام افراطگرایان مسلمان و ایجاد گروه‌های شبه نظامی همانند داعش، طالبان، بوکوحرام، النصره، سپاه صحابه، انصار المجاهدین و... سعی در بی‌ثبات سازی کشورهای اسلامی و شعله ور کردن آتش نفاق میان مسلمانان دارد تا هم مسلمانان را از هم دور نگهدارند و زمینه همدلی و وفاق میان ملتهای مسلمان را از بین ببرند و هم با درگیر کردن مسلمانان در منازعات داخلی آنها را عقب‌مانده نگهدارند تا همیشه محتاج قدرتهای بیگانه باشند و به آنها باج بدهند.
بنابراین برای رهایی امت اسلامی از شر گروه‌های تکفیری و فتنه‌های آنها به یک جهاد فکری و فرهنگی مدون، منظم و هدفمند نیاز است و اندیشمندان آگاه، روشن‌ضمیر و دلسوز مسلمان با اتحاد، همدلی و همفکری برنامه‌ای جامع برای مبارزه با تفکرات قرون وسطایی و شیطانی افراطی‌های تکفیری داشته باشند و از قلم و زبان و تمام امکانات خود برای مبارزه با افراط‌گرایی و تفکرات تفکیری استفاده نمایند زیرا بزرگترین و مقدس ترین جهاد در شرایط فعلی که امت اسلامی در آتش جهل و جمود تفکیری‌ها می‌سوزند مبارزه با افراطی‌گری نفرت افکنانه و فرقه‌گرایانه است.
اندیشمندان مسلمان می‌توانند با ابزار علم و دانش و کارهای فرهنگی می‌توانند حربۀ تکفیر را از دست افراط‌گرایان مذهبی و فرقه‌گرایان تندرو بگیرند تا آنها نتوانند با حربۀ تکفیر و جهاد به قلع و قمع و قتل و عام مردم مسلمان ادامه دهند.

 

جستجوی پيشرفته

خبرنامه

RSS

پیوندها

ارتباط با ما

دربارۀ ما

تلکس

نسخه موبايل